Paweł Radkowski, Michał Mazuchowski, Justyna Opolska, Kamil Sobolewski, Hubert Oniszczuk

Historia leków zwiotczających mięśnie poprzecznie prążkowane używanych w anestezjologii

2024-11-20

Leki zwiotczające mięśnie poprzecznie prążkowane bez wątpienia zrewolucjonizowały anestezjologię i inne dziedziny medycyny, umożliwiając bezpieczne i efektywne przeprowadzanie znieczulenia ogólnego. Przed wprowadzeniem tej grupy leków, techniki anestezji opierały się na metodach inhalacyjnych, które wiązały się z większym ryzykiem powikłań, w tym częstszymi zgonami pacjentów.

Pierwsze zastosowanie kurary do zwiotczenia mięśni w chirurgii miało miejsce w 1912 r. dzięki niemieckiemu chirurgowi Arthurowi Läwenowi. Kurara, będąca mieszanką alkaloidów roślinnych, znana była ze swoich właściwości miorelaksacyjnych, wykorzystywanych poza Europą przez wieki, głównie w polowaniach i walce. W 1939 r. kurara i jej pochodne weszły do powszechnego użytku anestezjologicznego. Mimo licznych działań niepożądanych, takich jak przedłużony blok mięśniowy czy depresja oddechowa, kurara stanowiła fundament dla rozwoju nowoczesnych środków blokujących przewodnictwo nerwowo-mięśniowe. Przełomem były badania Burnsa i Patona z 1951 r., które wyjaśniły mechanizmy działania bloków depolaryzacyjnych i niedepolaryzacyjnych w zależności od budowy chemicznej substancji.

Suksametonium, obecnie jedyny stosowany depolaryzujący lek zwiotczający, odkryto w 1906 r., po raz pierwszy użyto go w 1951 r., a dziewięć lat później zaczęto wykorzystywać na szeroką skalę. W latach 50. i 60. XX w. intensywnie badano substancje takie jak mauletyna, co doprowadziło do stworzenia współczesnych leków zwiotczających, m.in. wekuronium i pankuronium. W tym czasie odkryto także inne środki zwiotczające, które jednak, ze względu na działania niepożądane, zostały wycofane z praktyki lub w ogóle nie trafiły do użytku klinicznego.

Artykuł przedstawia historię rozwoju leków blokujących przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, w sposób chronologiczny omawiając ewolucję tych substancji – od pierwszych zastosowań kurary i jej pochodnych aż po nowoczesne środki zwiotczające, które obecnie znajdują się w fazie badań. To całościowe spojrzenie na postęp w tej dziedzinie anestezjologii ukazuje nie tylko ewolucję leków, ale i postęp w rozumieniu mechanizmów blokady mięśniowej, co istotnie wpłynęło na bezpieczeństwo i efektywność współczesnych procedur medycznych.

Słowa kluczowe: historia, kurara, środki zwiotczające mięśnie, sukcynylocholina, niedepolaryzujące środki nerwowo-mięśniowe.

© Farm Pol, 2024, 80(6): 367–374

History of striated muscle relaxants used in anaesthesiology

Striated muscle relaxants have undoubtedly revolutionised anaesthesiology and other areas of medicine, enabling the safe and effective delivery of general anaesthesia. Prior to the introduction of this group of drugs, anaesthesia techniques were based on inhalation methods, which were associated with a higher risk of complications, including more frequent patient deaths. The first use of curare for muscle relaxation in surgery was in 1912, thanks to German surgeon Arthur Läwen. Curare, which is a mixture of plant alkaloids, was known for its myorelaxant properties, used outside Europe for centuries, mainly in hunting and fighting. In 1939, curare and its derivatives entered widespread anaesthetic use. Despite numerous side effects, such as prolonged muscle block and respiratory depression, curare laid the foundation for the development of modern neuromuscular conduction blocking agents. A breakthrough was the 1951 study by Burns and Paton, which elucidated the mechanisms of action of depolarising and non-depolarising blocks depending on the chemical structure of the substance. Suxamethonium, currently the only depolarising muscle relaxant in use, was discovered in 1906, first used in 1951 and began to be used on a large scale nine years later. In the 1950s and 1960s, substances such as mauletin were extensively studied, leading to the development of modern muscle relaxants, including vecuronium and pancuronium. During this time, other muscle relaxants were also discovered, but these were withdrawn from practice or did not reach clinical use at all due to adverse effects. This article provides a history of the development of neuromuscular conduction blocking drugs, chronologically discussing the evolution of these substances - from the first uses of curare and its derivatives, to the modern muscle relaxants currently under investigation. This comprehensive look at advances in this field of anaesthesiology shows not only the evolution of drugs, but also advances in the understanding of the mechanisms of muscle blockade, which has significantly affected the safety and effectiveness of modern medical procedures.

Keywords: history, curare, muscle relaxants, succinylcholine, neuromuscular nondepolarizing agents.

© Farm Pol, 2024, 80(6): 367–374