Iwona Wrześniewska-Wal

Szczepienia w aptece. Wiedza i postawy szkolących się lekarzy wobec nowych kompetencji farmaceutów dotyczących szczepień osób dorosłych w aptekach – badanie pilotażowe

2024-04-17

Artykuł przedstawia wyniki badania pilotażowego, którego celem była ocena wiedzy i postaw szkolących się lekarzy na temat szczepień osób dorosłych w aptekach oraz wpływu tych wyników na współpracę obu środowisk. Ustawa o zawodzie farmaceuty zmieniła rolę i zadania farmaceuty. Farmaceuci mogą udzielać świadczeń zdrowotnych. Szczepienia ochronne to pierwsze w Polsce świadczenia zdrowotne realizowane w ramach opieki farmaceutycznej przez farmaceutów w aptekach. Istotną nowością pilotażu jest pokazanie postawy młodych lekarzy wobec nowych kompetencji farmaceutów dotyczących kwalifikowania i wykonywania szczepień w aptekach. W pilotażu przedstawiony jest punkt widzenia lekarzy (średnia wieku 33 lata), którzy odbywali szkolenie specjalizacyjne w 2023 r. Oceniono wiedzę lekarzy na temat szczepień ochronnych w aptekach, które mogą być w całości lub w części finansowane ze środków publicznych, tj. przeciw COVID-19, przeciw grypie i przeciw pneumokokom. Wyniki wskazują, że lekarze posiadali największą wiedzę na temat szczepień w aptece przeciw COVID-19 i grypie. W badanej grupie tylko 37% lekarzy poleca szczepienia w aptece. A im większe jest miasto w którym pracuje lekarz, tym częściej lekarz poleca szczepienia w aptece. Jednak 63% badanych lekarzy nie poleca szczepień w aptece. W pilotażu zidentyfikowano przyczyny, które decydują o tym, że młodzi lekarze nie polecają szczepień w aptece. Badani najczęściej odpowiadali, że nie polecają szczepień w aptece, gdyż pacjenci nie pytają o taką możliwość (31%), pacjenci szczepią się w przychodni (26%), lekarze nie współpracują z aptekami w zakresie szczepień (23%). Badanie pokazuje, że istnieje pilna potrzeba włączenia do programów edukacji wszystkich zawodów medycznych, w tym lekarzy, szkoleń na temat szczepień osób dorosłych, które można wykonać w aptekach. Farmaceuci mogą wspierać edukację w zakresie szczepień. Z tego względu niezbędna jest współpraca na poziomie lokalnym: apteka ogólnodostępna–przychodnia lub praktyka lekarza rodzinnego. Należy zwrócić szczególną uwagę na kontakt lekarzy i farmaceutów na terenie dużych aglomeracji miejskich, gdzie brakuje lub jest ograniczona współpraca obu grup.

Słowa kluczowe: współpraca, lekarz, farmaceuta, szczepienia.

© Farm Pol, 2024, 80(1): 3–9

Vaccination in pharmacy. Knowledge and attitudes of physicians-in-training toward pharmacists’ new competencies for adult vaccination in pharmacies – a pilot study

This article presents the results of a pilot study aimed to assess the knowledge and attitudes of physicians in training about adult vaccination in pharmacies and the impact of these results on the collaboration between the two communities. The Pharmacy Profession Act has changed the role and tasks of the pharmacist, who from then on could provide health services as part of the pharmaceutical care. Immunization is the first health service in Poland to be provided as part of such care by pharmacists in pharmacies. An important novelty of the pilot is to show the attitudes of young physicians toward the new competencies of pharmacists in qualifying and performing vaccinations in pharmacies. The pilot study presents the point of view of physicians (mean age 33 years) who were undergoing specialty training in 2023. Physicians’ knowledge of pharmacy vaccinations that may be fully or partially publicly funded, i.e., COVID-19, influenza, and pneumococcal, was assessed. The results indicate that physicians had the greatest knowledge of pharmacy vaccination against COVID-19 and influenza. In the study group, only 37% of physicians recommended pharmacy vaccination. The larger the city in which the physician worked, the more often he or she recommended pharmacy vaccination. However, 63% of physicians surveyed did not recommend pharmacy vaccinations. The pilot identified reasons why young physicians did not do so. Respondents most often answered that they did not recommend pharmacy vaccination because patients did not ask for it (31%), patients got vaccinated at the health center (26%), and that physicians do not cooperate with pharmacies on vaccination (23%). The survey shows that there is an urgent need to include training on adult immunization, which can be delivered in pharmacies, in the educational programs of all health professions, including physicians. Pharmacists can support this vaccination education. Therefore, collaboration at the local leveli.e., community pharmacy - health center or family physician practice, is essential. Particular attention should be paid to the contact between physicians and pharmacists in large urban areas where cooperation between the two groups is lacking or limited.

Keywords: cooperation, physician, pharmacist, vaccination.

© Farm Pol, 2024, 80(1): 3–9