Józef Muszyński, Jakub Brzozowski, Katarzyna Dettlaff
Leczenie nudności i wymiotów u kobiet w ciąży
2024-04-17
Nudności i wymioty u kobiet w ciąży (NVP), kojarzone jako „poranne mdłości” są problemem, z którym boryka się około 70% ciężarnych. Dokładny mechanizm powstawania NVP nie został poznany, badania wskazują, że istotny wpływ na te objawy ma czynnik wzrostu i różnicowania 15 (GDF 15) wydzielany przez łożysko. W celu opisu stanu chorobowego w NVP stosowane są różne skale i wskaźniki: indeks PUQE, wskaźnik Rhodesa, kwestionariusz nudności McGilla oraz skala wizualno-analogowa. W zależności od ciężkości przebiegu choroby terapia może obejmować sferę niefarmakologiczną i/lub farmakologiczną.
W artykule przedstawiono doniesienia na temat stosowanych metod leczenia NVP na świecie, preparaty lecznicze zarejestrowane na polskim rynku oraz aktualne zalecenia dotyczące bezpieczeństwa ich stosowania. Niefarmakologiczne zalecenia przy NVP obejmują zmianę diety, unikanie pikantnych potraw, suplementację preparatami zawierającymi kłącze imbiru czy akupresura. W leczeniu wymiotów stosowane są: pirydoksyna, leki przeciwhistaminowe, antagoniści receptorów dopaminowych D2, antagoniści receptorów serotoninowych 5-HT₃ oraz glikokortykosteroidy. Mimo szerokiej gamy leków przeciwwymiotnych, nadal poszukuje się skutecznych terapii NVP, leków mających niewiele działań niepożądanych, a przede wszystkim cechujących się odpowiednim bezpieczeństwem. Badania wieloośrodkowe na dużej populacji są szczególnie cenne w ocenie teratogenności, na ich podstawie wydawane są rekomendacje, czy lek może być stosowany w ciąży, zwłaszcza w jej pierwszym trymestrze.
W grudniu 2021 r. pojawił się na polskim rynku preparat dwuskładnikowy, zawierający w swoim składzie pirydoksynę oraz doksylaminę. W latach 80. XX w. lek ten został wycofany z rynku amerykańskiego, gdyż pojawiły się podejrzenia o jego szkodliwość. Obecnie jest zalecany zarówno przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków, jak i Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, jako lek pierwszego rzutu w NVP. Jeżeli kuracja tym preparatem jest nieskuteczna, w tym wskazaniu stosowane są także: prometazyna, a w ciężkich przypadkach metoklopramid i glikokortykosteroidy. U niektórych ciężarnych uporczywe wymioty prowadzą do odwodnienia i niedożywienia, wtedy należy wdrożyć dodatkowo płynoterapię i żywienie kliniczne.
Słowa kluczowe: nudności, wymioty, ciąża, bezpieczeństwo, teratogenność.
© Farm Pol, 2024, 80(1): 63–72
Treatment for nausea and vomiting in pregnant women
Nausea and vomiting of pregnancy (NVP), commonly referred to as „morning sickness”, is a problem faced by approximately 70% of pregnant women. The precise mechanism of NVP is unknown, however, research indicates that growth and differentiation factor 15 (GDF 15) secreted by the placenta has a significant impact on these symptoms. Various scales and indices are used to describe the symptoms of NVP: the PUQE index, the Rhodes index, the McGill nausea questionnaire, and the visual-analogue scale. Depending on the severity of the disease course, therapy may include non-pharmacological and/or pharmacological treatment.
This article presents reports on the treatment of NVP worldwide, therapeutic preparations registered on the Polish market and current recommendations for their safety. Non-pharmacological recommendations for NVP include a change in diet, avoidance of spicy foods, supplementation with preparations containing ginger rhizome or acupressure. Pyridoxine, antihistamines, dopamine D2 receptor antagonists, serotonin 5-HT₃ receptor antagonists and glucocorticosteroids are also used to treat vomiting.
Despite the wide range of antiemetics, scientists are still searching search for effective NVP therapies, drugs with minimal side effects and, above all, high safety. Multicenter studies on a large population are particularly valuable in assessing teratogenicity, and are used to recommend whether a medicine can be taken during pregnancy, especially in the first trimester.
A two-component product containing pyridoxine and doxylamine was launched on the Polish market in December 2021. This drug was withdrawn from the US market in the 1980s because of suspicions that it was harmful. It is now recommended by both the US Food and Drug Administration and the Polish Society of Obstetricians and Gynaecologists as a first-line treatment for NVP. If treatment with this drug is ineffective, promethazine, in severe cases, metoclopramide and corticosteroids are also used in this indication. In some pregnant women, persistent vomiting leads to dehydration and malnutrition. In these cases, additional fluid therapy and clinical nutrition should be given.
Keywords: nausea, vomiting, pregnancy, safety, teratogenicity.
© Farm Pol, 2024, 80(1): 63–72