Paweł Radkowski, Justyna Opolska, Patrycja Bartosiewicz

Wpływ leków anestetycznych na płód. Przegląd literatury
2023-05-25

Znieczulenie podczas ciąży lub związane z jej rozwiązaniem wymaga szczególnej ostrożności. Wiele anestetyków przechodzi przez łożysko, co może wpłynąć negatywnie na płód. Jest to spowodowane nie tylko dobrą rozpuszczalnością wielu leków w tłuszczach, ale również innymi czynnikami wpływającymi na transfer przez łożysko. Istnieją również ograniczenia metabolizmu leku po stronie płodu, co może powodować trudności adaptacyjne i depresję układu oddechowego, a także wpłynąć na wartość punktacji Apgar.

W artykule omówiono także inne czynniki, mające wpływ na transfer łożyskowy leków anestetycznych. Warto również zwrócić uwagę na to, że u kobiety w ciąży dochodzi do zmiany farmakokinetyki wielu leków. Bezpieczeństwo stosowania leków u kobiety ciężarnej opisuje klasyczna klasyfikacja amerykańska FDA (Food and Drug Administration), która jest kluczowa przy rozważaniu skutków działania leku wobec matki i dziecka. Jednak w przypadku zagrożenia życia matki, można zastosować lek z kategorii pierwotnie niewskazanej do stosowania u kobiet w ciąży.

W przypadku indukcji znieczulenia drogą dożylną, najkorzystniejszym lekiem będzie propofol. Zastosowanie niskiej dawki propofolu pozwala na uzyskanie zadowalającej adaptacji dziecka po urodzeniu oraz wysokiej punktacji Apgar. Niemniej jednak, należy unikać stosowania propofolu w ciąży, jeżeli nie jest to niezbędne.

Coraz więcej kobiet korzysta z farmakologicznych metod łagodzenia bólu podczas porodów naturalnych z zastosowaniem analgezji okołoporodowej. Sufentanyl jest dobrym lekiem do łagodzenia bólu podczas porodu drogami natury, gdyż, pomimo szybszego przechodzenia przez łożysko w porównaniu z fentanylem, osiąga mniejsze stężenie we krwi matki, co zmniejsza ryzyko depresji oddechowej u płodu. Benzodiazepiny to leki, które mają tendencję do kumulacji w organizmie i mogą spowodować tzw.,,Zespół wiotkiego niemowlęcia''. W przypadku stosowania środków zwiotczających w trakcie ciąży, najlepszym wyborem jest sukcynylocholina – depolaryzujący środek zwiotczający, który działa szybko i krótko.

W artykule przedstawiono tabelę zawierającą leki stosowane w znieczuleniu kobiety ciężarnej, z uwzględnieniem szybkości transferu przez łożysko, czasu działania leku, możliwych działań niepożądanych u płodu oraz ryzyka rozwoju wad wrodzonych.

Słowa kluczowe: ciąża, wady wrodzone, farmakokinetyka, anestetyki, klasyfikacja FDA.

© Farm Pol, 2023, 79(1): 33–40

Effect of anesthetic drugs on the fetus. Literature review

Anaesthesia during pregnancy or associated with its termination requires special care. Many anaesthetics pass through the placenta, which can adversely affect the foetus. This is due to the good fat solubility of many drugs, as well as other factors affecting transfer across the placenta. There are also limitations to the metabolism of the drug on the fetal side, which can cause adaptation difficulties and respiratory depression, as well as affecting Apgar scores. Other factors affecting placental transfer of anaesthetic drugs are also discussed in this article. It is worth noting that the pharmacokinetics of many drugs are altered in the pregnant woman. The safety of the use of drugs in a pregnant woman is described by the Food and Drug Administration (FDA), which is crucial when considering the effects of a drug on the mother and child. However, in the case of a threat to the life of the mother, a drug from a category not originally indicated for use in pregnant women may be used. In the case of induction of anaesthesia by the intravenous route, the most beneficial drug would be propofol. The use of a low dose of propofol allows a satisfactory adaptation of the baby after birth and a high Apgar score. Nevertheless, the use of propofol in pregnancy should be avoided if it is not necessary. An increasing number of women are using pharmacological methods of pain relief during natural childbirth with perinatal analgesia. Sufentanyl is a good drug for pain relief during natural childbirth because, despite passing through the placenta more rapidly relative to fentanyl, it reaches lower concentrations in the mother’s blood, reducing the risk of respiratory depression in the foetus. Benzodiazepines are drugs that tend to accumulate in the body and can cause „Floppy Infant Syndrome” When using muscle relaxants during pregnancy, the best choice is succinylcholine, a depolarising muscle relaxant that is fast-acting and short-acting. This article presents a table of drugs used in the anaesthesia of the pregnant woman, taking into account the rate of transfer across the placenta, the duration of drug action, possible adverse effects in the foetus and the risk of developing congenital defects.

Keywords: pregnancy, pharmacokinetics, congenital defects, anaesthetics, FDA classification.

© Farm Pol, 2023, 79(1): 33–40