ARTYKUŁ

Radosław Jerzy Balwierz, Karol Jasiński, Marcin Osowski, Kamil Grela, Ewa Karpęcka-Gałka, Anna Kusakiewicz-Dawid, Urszula Skotnicka-Graca

Rola diety i metod leczenia żywieniowego w ograniczeniu dolegliwości zespołu jelita drażliwego
2021-06-14

Objawy zespołu jelita drażliwego szacuje się u 10–20% populacji, a choroba ta jest obecnie jednym z najczęściej występujących schorzeń układu pokarmowego. Stanowi tym samym znaczne wyzwanie diagnostyczne dla lekarzy, jak i dla dietetyków pod kątem doboru odpowiedniej dietoterapii oraz dla farmaceutów w kwestii potencjalnej opieki farmaceutycznej i konsultacji w zakresie podstawowych błędów żywieniowych. Z badań wynika, że wystąpienie IBS przyczynia się do znacznego pogorszenia komfortu życia, a rodzaj spożywanej żywności wywiera istotny wpływ na samopoczucie i stan zdrowia chorego. Występowanie objawów ma silny związek z przyjmowanymi pokarmami. Około 60% pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem jelita drażliwego zauważa nasilenie objawów i pogorszenie samopoczucia w niedługim czasie po spożytym posiłku. Wśród nich 28% osób zgłasza występowanie objawów już 15 minut po posiłku, natomiast u ponad 93% pacjentów nasilone dolegliwości utrzymują się przez około 3 godziny po zakończeniu jedzenia.

Do głównych metod leczenia IBS należy modyfikacja diety oraz farmakoterapia. Modyfikacja diety polega na czasowej eliminacji przyjmowania pewnych pokarmów (np. zawierających w składzie fermentujące węglowodany, gluten) lub zwiększeniu przyjmowania błonnika pokarmowego czy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Szczególną uwagę w leczeniu żywieniowym zespołu jelita drażliwego zwraca dieta Low-FODMAP. Jej głównym założeniem jest eliminacja składników podlegających fermentacji w świetle jelita, co znacząco zmniejsza objawy IBS. Dane piśmiennictwa nie dają jednoznacznej odpowiedzi na temat skuteczności diety Low-FODMAP, wskazując wiele nieścisłości w metodyce prowadzonych badań, jak również zwracając uwagę na potencjalną stronniczość wyników. Jednak zasadne wydaje się stwierdzenie, że dla znoszenia pojedynczych objawów (bóle brzucha, wzdęcia) dieta wydaje się być skuteczna. Niestety, nieodpowiednio wdrożona dieta Low-FODMAP może powodować niedobory niektórych witamin i składników mineralnych oraz zmniejszenie różnorodności mikroflory bakteryjnej. Niepokojącym jest również fakt, że według statystyk jedynie 21% lekarzy zaleca swoim pacjentom konsultację żywieniową u dietetyka, a w zakresie porady w aptece brak jest obiektywnych danych.

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie założeń diety Low-FODMAP oraz interwencji dietetycznych możliwych do wdrożenia w terapii IBS.

Słowa kluczowe: dieta, dietoterapia, IBS, Low-FODMAP.

© Farm Pol, 2021, 77 (5): 329–336

 

Role of diet and nutrition treatment methods in reducing the ailment of the irritable bowel syndrome

The symptoms of irritable bowel syndrome are estimated in 10–20% of the population, and the disease is currently one of the most common diseases of the digestive system. Thus, it is a significant diagnostic problem for doctors and nutritionists in terms of the selection the appropriate diet therapy and for pharmacists in terms of potential pharmaceutical care and consultation on basic nutritional errors. Research shows that the prevalence of IBS contributes to a significant deterioration in the quality of life, and the type of food consumed has a significant impact on the well-being and health of the patient. The prevalence of symptoms is strongly related to the food consumed. About 60% of patients diagnosed with Irritable Bowel Syndrome notice an exacerbation in symptoms and a deterioration of well-being soon after eating a meal. Among them, 28% of people report symptoms as early as 15 minutes after eating, while in over 93% of patients, severe symptoms persist for about 3 hours after stopping eating. The main treatments for IBS are diet modification and pharmacotherapy. Diet modification consists of temporarily eliminating the intake of certain foods (e.g. containing fermentable carbohydrates, lactose, gluten) or increasing the intake of dietary fiber or short-chain fatty acids.

The Low-FODMAP diet draws particular attention to the nutritional treatment of irritable bowel syndrome. Its main assumption is the elimination of fermentable components in the intestinal lumen, which significantly reduces the symptoms of IBS. Medical data do not give a clear answer about the effectiveness of the Low-FODMAP diet, indicating many inaccuracies in the methodology of the conducted research, as well as pointing to the potential bias of the results. However, it seems plausible to say that the diet seems to be effective for the relief of single symptoms (abdominal pain, flatulence). An improperly implemented Low-FODMAP diet can induce deficiencies of certain vitamins and minerals and reduce the diversity of the bacterial microflora. Unfortunately, it is disturbing that, according to statistics, only 21% of doctors recommend that their patients consult a dietitian for nutrition, and there is no objective data in the field of pharmacy advice. The aim of the work was to present the principles and assumptions of the Low-FODMAP diet and dietary interventions that can be implemented in the treatment of IBS.

Keywords: diet, diet therapy, IBS, Low-FODMAP.

© Farm Pol, 2021, 77 (5): 329–336

 

 

Rola diety i metod leczenia żywieniowego w ograniczeniu dolegliwości zespołu jelita drażliwego

241.13 kB | 14 czerwca 2021