Mariola Drozd, Lucyna Bułaś

Czy nieprawidłowości w aptekach ogólnodostępnych stwierdzone podczas kontroli Inspekcji Farmaceutycznej mogą być miarą jakości usług farmaceutycznych? Część 1. Analiza ogólna
2020-07-28

W Polsce nadzór nad jakością i obrotem produktami leczniczymi sprawuje Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna. Podstawowym celem jej działań jest zabezpieczenie interesu społecznego w zakresie bezpieczeństwa zdrowia i życia ludzi stosujących leki nabywane m.in. w aptekach.

W pracy zaproponowano nowe rozwiązanie możliwości oceny jakości usług farmaceutycznych świadczonych w aptekach ogólnodostępnych z wykorzystaniem kontroli prowadzonych przez Inspekcję Farmaceutyczną. Materiał badawczy stanowią dane otrzymane z wojewódzkich inspektoratów farmaceutycznych dotyczące: liczby przeprowadzonych kontroli oraz wykrytych nieprawidłowości w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 30 czerwca 2016 r. Badanie przeprowadzono w 2016 r. wśród wszystkich 16 wojewódzkich inspektoratach. Na prośbę udostępnienia tych informacji pozytywnie odpowiedziało 12 WIF, dane z pozostałych inspektoratów pozyskano z informacji publicznej udostępnionej na stronie internetowej WIF.

W 2015 r. zrealizowano 3988 kontroli aptek ogólnodostępnych. W tym czasie w Polsce funkcjonowało 13 469 aptek ogólnodostępnych, a zatrudnionych było 134 inspektorów. Miesięcznie jeden inspektor średnio przeprowadził 2,5 kontrole aptek, co prognozuje częstotliwość kontroli pojedynczej apteki średnio, co ok. 3,5 roku. Wyliczenia częstotliwości kontroli aptek ogólnodostępnych przypadające na jednego inspektora nie odnoszą się do innych placówek nadzorowanych przez ten urząd.

Liczba inspektorów w stosunku do liczby podmiotów gospodarczych oraz zadań, jakie narzuca na inspekcję ustawodawstwo, jest niewystarczająca, co przekłada się na częstotliwość kontroli każdej apteki. Częstotliwość kontroli może mieć bezpośredni wpływ na jakość usług świadczonych przez apteki, gdyż każda kontrola ma za zadanie eliminować popełniane błędy. Można wysunąć hipotezę, że im rzadziej kontrolowany jest podmiot, w którym stwierdzono nieprawidłowości w jego funkcjonowaniu, tym łatwiej może dochodzić do utrwalenie działań nieprawidłowych i braku możliwości usunięcia ich z codziennej praktyki aptekarskiej. Utrwalenie nieprawidłowości może prowadzić do świadczenia usług farmaceutycznych o niskiej jakości.

Słowa kluczowe: inspekcja farmaceutyczna, kontrola, jakość, usługa farmaceutyczna.

© Farm Pol, 2020, 76 (6): 307–311

Assess the quality of pharmaceutical services provided in public pharmacies using results of audits carried out by the Pharmaceutical Inspection. Part 1. General analysis

In Poland, quality supervision and marketing of medicinal products is the task of the State Pharmaceutical Inspection. The main goal of its activities include securing social interests in terms of health and life safety of people using medications purchased, among others in pharmacies. The manuscript proposes a new solution to assess the quality of pharmaceutical services provided in public pharmacies using results of audits carried out by the Pharmaceutical Inspection. Research material consists of data obtained from the Voivodeship Pharmaceutical Inspectorates (WIF) regarding the number of carried out inspections and detected irregularities between January 1, 2015 and June 30, 2016. The research was conducted in 2016, among all 16 Voivodeship Inspectorates. At the request to provide essential information, 12 WIF responded positively, data from the remaining inspectorates was obtained from public information made available on their websites. In 2015, 3988 audits of public pharmacies were carried out. At that time, 13,469 public pharmacies operated in Poland and 134 inspectors were employed. On average one inspector carried out 2.5 audits monthly, which means that a single pharmacy was inspected once in 3.5 years (these calculations do not refer to other entities supervised by this office). The number of inspectors to entities and imposed tasks is insufficient, translating into the frequency of pharmacy’s inspections. This frequency can have a direct impact on the quality of provided services, as each inspection is aimed at eliminating mistakes. A hypothesis can be drawn that the less frequently an entity is audited, especially an entity where irregularities are noted, the easier it is to repeat and consolidate those irregularities to everyday practice. This in turn can lead to providing low quality pharmaceutical services.

Keywords: quality, audit, the State Pharmaceutical Inspection, pharmaceutical service.

© Farm Pol, 2020, 76 (6): 307–311