Przedmiot badań: U 85% pacjentów z mukowiscydozą (ang. cystic fibrosis, CF) stwierdza się występowanie biegunki tłuszczowej będącej konsekwencją niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki (nzt). W codziennej praktyce w rozpoznawaniu i monitorowaniu nasilenia biegunki tłuszczowej stosuje się ocenę stężenia tłuszczu w stolcu. Ze względu na małą akceptowalność tej metody poszukuje się nowych testów. Alternatywę mógłby stanowić pomiar wskaźnika kwaśnego steatokrytu (KS).

Cel badań: Celem badania była ocena przydatności oznaczania KS w ocenie wydalania tłuszczu w stolcu u niemowląt z CF z nzt, przed włączeniem suplementacji enzymatycznej.

Materiał i metody: Do badania włączono 10 niemowląt z CF wykrytą w przesiewie noworodkowym oraz 16 zdrowych niemowląt. U wszystkich dzieci wykonano oznaczenie stężenia elastazy-1 w stolcu, stężenia tłuszczu (%) w stolcu oraz wartości wskaźnika KS.

Wyniki: Stężenie tłuszczu w stolcu u dzieci z CF (zakres: 14,5–32,1%) było statystycznie większe (p <0,0001) niż w grupie zdrowych niemowląt (1,7–15,1%). Wartość wskaźnika KS w grupie CF (19,8–68,7%) również była większa (p <0,0001) niż w grupie kontrolnej (10,7–22,7%). Pole pod krzywą ROC dla wartości 95 percentyla wartości prawidłowych wynosiło 0,981 (95% przedział ufności: 0,941–1,0), odzwierciedlając dużą wartość diagnostyczną metody oznaczania KS. Przyjmując za punkt odcięcia wartości prawidłowych KS i stężenia tłuszczu w stolcu 90 i 95 percentyl wartości prawidłowych dla zdrowych niemowląt, swoistość KS w określaniu nieprawidłowych wartości stężenia w stolcu wynosi 100%, a czułość testu odpowiednio 80% i 100%.

Wnioski: W porównaniu do oceny stężenia tłuszczu w stolcu, czułość/swoistość oznaczania KS w wykrywaniu biegunki tłuszczowej u niemowląt, jest potencjalnie mniejsza, ale wciąż zadowalająca. Oznaczenie KS może być przydatną metodą oceny stężenia tłuszczu w stolcu u niemowląt ze skryningu noworodkowego, u których nie włączono jeszcze suplementacji enzymatycznej.

Background: Steatorrhea, which is a consequence of pancreatic insufficiency, occurs in 85% of patients with cystic fibrosis. In clinical practice, fecal fat concentration is used to diagnose and monitor fecal fat losses. Because compliance with this method is insufficient, new tests are needed. One of the alternatives may be the acid steatocrit.

Aim: This study aimed to investigate the value of acid steatocrit in the assessment of fecal fat excretion in pancreatic-insufficient infants with cystic fibrosis: before and after the initiation of pancreatic enzyme supplementation. Patients and methods: The study included 10 infants with cystic fibrosis diagnosed through the newborn screening program and 16 healthy control infants. In all the children, fecal elastase-1, fecal fat concentration (%) and acid steatocrit were measured.

Results: Fecal fat concentration in cystic fibrosis infants (range: 14.5–32,1%) was significantly higher (p<0.0001) compared with control subjects (1.7–15.1%). Acid steatocrit in cystic fibrosis (19.8–68.7%) was also greater (p<0.0001) than in the control group (10.7–22.7%). The area under the receiver operating characteristic curve (ROC) for the 95th percentile of normal values was 0.981 (95% confidence interval: 0.941–1.0) indicating high diagnostic accuracy of acid steatocrit. When acid steatocrit and fecal fat concentration cut-offs were set at 90th and 95th percentile for healthy infants, the specificity of acid steatocrit in detecting elevated fecal fat concentration was 100%, and the sensitivity 80% and 100%, respectively.

Conclusions: Compared with the assessment of fecal fat concentration, sensitivity/specificity of acid steatocrit in steatorrhea detection in infants are potentially lower, but still satisfactory. The measurement of acid steatocrit may constitute a useful method of fecal fat concentration assessment in infants identified by the newborn screening program in whom the replacement enzyme therapy has not yet been commenced.