Tempo rozwoju metod dopingu sprawia, że dotychczas stosowane metody ich wykrywania nie są wystarczające. Szczególnie zawodne okazują się być metody bezpośrednie ze względu na swoje krótkie okno detekcji. Z pomocą przychodzą techniki „omics”, prężnie rozwijające się w ostatnim czasie. Mają one szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach nauk i zostały docenione także w walce z dopingiem. Genomika, transkryptomika, proteomika i metabolomika zdają się być idealnymi technikami do odkrywania biomarkerów nadużywania substancji i metod dopingu zakazanych przez Światową Agencję Antydopingową (WADA). W pracy zaprezentowano przegląd wybranych projektów badawczych i omówiono przyszłe strategie bardziej wydajnego zastosowania technik „omics” w kontroli antydopingowej. Ich głównym celem było przedłużenie okna detekcji rekombinowanej erytropoetyny, autologicznej transfuzji krwi, hormonu wzrostu czy sterydów anaboliczno – androgennych, a także wykrycia modyfikacji genowych.

Słowa kluczowe: techniki „omics”, doping, kontrola antydopingowa, analiza toksykologiczna.

The speed of development of doping methods makes the methods used to detect them so far not good enough. Especially treacherous seem to be direct methods due to their short detection window. The „omics” techniques, which are rapidly developing in recent times, have come to the rescue. They are widely used in many fields of science and have also been appreciated in the fight against doping. Genomics, transcriptomics, proteomics and metabolomics seem to be ideal techniques for discovering biomarkers of the abuse of substances prohibited by World Anti-doping Agency (WADA). In this work, an overview of selected projects is presented and future strategies of more effective use of „omics” techniques in anti‑doping control are discussed. Their main aim was to extend detection window of recombinant erythropoietin, autologous blood transfusion, growth hormone or anabolic – androgenic steroids as well as detection of gene modifications.

Keywords: „omics” techniques, doping, anti-doping control, toxicological analysis.