Maria Rutkowska

Wpływ statyn na ośrodkowy układ nerwowy: korzyści czy zagrożenia?
2018-07-10

DOI: 10.32383/farmpol/118769

Inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-koenzymu A (HMG-CoA), powszechnie nazywane statynami, są podstawowymi lekami w terapii dyslipidemii oraz w pierwotnej i wtórnej prewencji chorób układu krążenia. Poza efektem hipolipemizującym, statyny wykazują właściwości plejotropowe, obejmujące działanie: przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, immunomodulujące i antyekscytotoksyczne. Leki te są zwykle dobrze tolerowane i rzadko wywołują poważne działania niepożądane. Kazuistyczne doniesienia i dane pochodzące z nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii wskazują, że terapia statynami może prowadzić do wystąpienia zaburzeń neuropsychiatrycznych, takich jak: zaburzenia pamięci, depresja, zachowania samobójcze, agresja i zaburzenia snu. Jednakże, w ostatnich latach wykazano, że statyny wykazują także działanie neuroprotekcyjne, które może być wykorzystane w terapii schorzeń neuropsychiatrycznych. W pracy przedstawiono wpływ statyn na ośrodkowy układ nerwowy.

Słowa kluczowe: statyny, ośrodkowy układ nerwowy, neurotoksyczność, neuroprotekcja

Central nervous system effects of statins: benefit or risk?

3-Hydroxy- 3-methylglutaryl coenzyme A (HMG-CoA) reductase inhibitors, more commonly referred to as statins, are principal therapeutic agents for the treatment of dyslipidaemia. and primary and secondary prevention of cardiovascular disease. In addition to lipid-lowering abilities, statins have pleiotropic properties that include antithrombotic, antiinflammatory, antioxidative, immunomodulatory, and antiexcitotoxic effects. These drugs are generally well tolerated and serious adverse events are rare. Both case reports and pharmacovigilance data have demonstrated the occurrence of neuropsychiatric reactions associated with statin treatment, such as memory loss, depression, suicidality, aggression and sleep disturbance. However, over recent years, statins have also been shown to exert neuroprotective effects that might be of therapeutic benefit in neuropsychiatric disorders. In the present paper the statins’ effects on the central nervous system are described.

Keywords: statins, central nervous system, neurotoxicity, neuroprotection.

© Farm Pol, 2018, 74(7): 437-442