Elżbieta Jaworska, Agnieszka Skowron

Analiza użytkowania leków z grupy A02BA i A02BC – wyniki badania ankietowego wśród pacjentów aptek ogólnodostępnych
2018-07-10

DOI: 10.32383/farmpol/118761

W ostatnich latach obserwuje się wzrost sprzedaży leków z grupy A02BA i A02BC, stosowanych w terapii schorzeń zależnych od nadmiernej sekrecji kwasu solnego. Analizy wskazują, że zmiana kategorii dostępności z Rp na OTC leków z grupy A02BC, czyli IPP była jednym z powodów istotnego zwiększania ich sprzedaży na całym świecie. Celem badania była  analiza stosowania wybranych leków z grupy A02B na podstawie informacji pozyskanych od pacjentów korzystających z usług aptek ogólnodostępnych. Przeprowadzono badanie ankietowe z wykorzystaniem kwestionariusza skierowanego do pacjentów i farmaceutów. Zebrane dane posłużyły do oceny jakościowej i ilościowej zwyczajów zakupowych oraz oceny prawidłowości stosowania leków, w oparciu o przyjęte wytyczne postępowania oraz ChPL. Dane pozyskane od 222 pacjentów wskazują, że kobiety stanowią ponad 60% kupujących leki z analizowanej grupy. Bez względu na płeć kupujących, znaczna ich część (n=140, 63%) stosuje od ponad 12 miesięcy, w sposób dość regularny, różne leki z tej grupy. Do najczęściej stosowanych należą leki z grupy A02BC, czyli IPP, 75% (n=137) osób stosujących IPP zakupiło go na podstawie recepty lekarskiej, podczas gdy wśród przyjmujących AH2 ponad 76% (n=33) kupiło lek OTC. Jednym z podstawowych problemów obserwowanych w związku ze stosowaniem leków z grupy A02BA i A02BC jest ich nadużywanie, definiowane jako przedłużanie czasu stosowania oraz stosowanie pomimo braku występowania jasno określonych wskazań. Wśród osób przyjmujących leki z analizowanych grup tylko 32% (n=71) przyjmuje leki zgodnie z wytycznymi.

Bez wątpienia stosowanie leków z grupy A02BA i A02BC, nawet w przypadku zlecenia przez lekarza, nie jest systemowo monitorowane i nadzorowane, co przy ich jednoczesnym nadużywaniu i samowolnym przedłużaniu terapii przez pacjentów może w przyszłości skutkować zwiększonymi wydatkami w systemie, w związku z koniecznością leczenia negatywnych skutków ich stosowania.

Słowa kluczowe: choroba refluksowa, inhibitor pompy protonowej, antagonista receptora H2, konsumpcja leków

Analysis of utilization of medication from A02BA and A02BC group – results of the survey study among patients from community pharmacy · In the last decade, a significant increase in consumption of medication from A02BA and A02BC group (according to ATC classification) was observed. Last years the proton pump inhibitors were switched from prescriptiononly to OTC category, and it could be one of the main reason for such significant increase in consumption all other the world. The aim of our study was the utilization analysis of medication from A02B group basing on the information collected among patients from community pharmacy. The survey study was conducted, and the specific questionnaire was dedicated to patients and pharmacists. The quantitative and qualitative analysis of the consumption habits and their correctness were conducted. The correctness of consumption was analyzed basing on the therapeutic guidelines and SPC information. The 222 questionnaires were collected, about 60% of them were fulfilled by women. Despite the gender, most of the consumers (n=140, 63%) have regularly been using for the last 12 months at least one medications from the analyzed group. The PPIs are the most often used medications in the A02B group, and 75% of consumers (n=137) had it prescribed by physicians. The overconsumption of medication from the A02BC group is a major problem; overconsumption is defined as a prolonged time of use or use without clear indications. Only 32% (n=71) of A02B consumers use it in accordance with therapeutic guidelines.

Undoubtedly, the use of medication from A02Ba and A02BC group, even if it prescribed by a physician, is not systematically monitored. In future, it could generate the increase in direct medical cost as a consequence of treatment of adverse drug effects of the medication from the A02B group.

Keywords: reflux disease, proton pump inhibitor, H2 antagonist, drug consumption

© Farm Pol, 2018, 74(7): 387-393