Sylwia Derbiszewska, Magda Mazurek, Bartosz Kucharski, Robert Derbiszewski, Małgorzata Mazurek-Mochol, Bolesław Banach
Prewencja pierwotna chorób sercowo-naczyniowych
2017-01-25
Choroby układu krążenia od wielu lat stanowią główną przyczynę zgonów w Polsce i na świecie. Skala problemu jest nadal bardzo duża, mimo iż śmiertelność z powodu chorób sercowo-naczyniowych obniżyła się i może obniżyć się jeszcze m.in. dzięki prewencji pierwotnej.
Prewencja pierwotna polega na zwalczaniu lub modyfikacji czynników ryzyka choroby wieńcowej, obejmując osoby bez klinicznych objawów choroby niedokrwiennej serca. Niemodyfikowalne czynniki ryzyka to takie, na które nie mamy wpływu i nie możemy ich zmienić, takie jak: płeć męska, wiek, choroby sercowo-naczyniowe w rodzinie. Druga grupa czynników to modyfikowalne czynniki ryzyka, czyli takie, na które mamy wpływ i które możemy zmienić, zaliczamy do nich: palenie tytoniu, dyslipidemie, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, otyłość, zespół metaboliczny. Nietradycyjne czynniki ryzyka oceny obejmują: poziom C-reaktywnego białka (CRP), stężenie cholesterolu całkowitego, stężenie cholesterolu HDL, stężenie cholesterolu LDL, stężenie trójglicerydów, stężenie lipoprotein związanych z fosfolipazą A2 (Lp-PLA2), stężenie fibrynogenu, lipoproteiny (a) [Lp (a)], poziom inhibitora aktywatora plazminogenu (PAI-1), interleukiny-6 (IL-6), a także badania obrazowe CIMT (grubość kompleksu infima-media tętnic szyjnych ) i CAC (punktowy system oceny uwapnienia tętnic wieńcowych).
Słowa kluczowe: brak
Primary prevention of cardiovascular diseases
Cardiovascular disease has been the main cause of death in Poland and in the world for many years. The scale of the problem is still very high, even though the mortality because of cardiovascular disease decreased and can even fall more due to primary prevention.
Primary prevention is about controlling or modifying risk factors for coronary artery disease, including people without clinical symptoms of coronary heart disease. Non-modifiable risk factors are those which we have no control over and cannot change, i.e. male gender, age, cardiovascular disease history in family. The second group are modifiable risk factors, which we have an influence on and can change. They include: smoking, dyslipidemia, hypertension, diabetes, obesity, metabolic syndrome. Nontraditional risk factors evaluation include: the level of C-reactive protein (CRP), total cholesterol, HDL cholesterol, LDL cholesterol, triglycerides, lipoprotein associated with phospholipase A2 (Lp-PLA2), fibrinogen, lipoprotein (a) [Lp (a)], level of plasminogen activator inhibitor (PAI-1), interleukin-6 (IL-6) and imaging CIMT (carotid artery intima-media complex thickness) and CAC (scoring system of coronary artery calcification).
Keywords: cardiovascular diseases, prevention, dyslipidemia
© Farm Pol, 2017, 73(1): 9-12