Daniel Głąbowski, Mikołaj Kopeć, Małgorzata Mazurek-Mochol, Bolesław Banach

Dieta w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby i insulinoopornoości
2017-01-10

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) zazwyczaj przebiega bezobjawowo, z prawidłowym poziomem transaminaz, mimo to wciąż pozostaje najczęstszą przypadkowo wykrywaną przyczyną podwyższenia enzymów wątrobowych. Czasem w przebiegu NAFLD rozwija się niealkoholowe zapalenie wątroby (NASH). NAFLD najczęściej występuje u otyłych z insulinoopornością lub u osób szczupłych z obecnym zespołem metabolicznym. Na etiologię choroby mają wpływ także uwarunkowania genetyczne – polimorfizmy alleli PNPLA3 oraz E167K. Jak dotąd udało się ustalić, niskokaloryczna dieta obniża ilość tłuszczu wątrobowego, podczas gdy wysokokaloryczna zwiększa jego poziom. Istotne jest również pochodzenie kalorii, ponieważ niskotłuszczowa, wysokowęglowodanowa dieta, w przeciwieństwie do wysokotłuszczowej i niskowęglowodanowej o podobnej kaloryczności, zmniejsza ilość tłuszczu wątrobowego, a zwiększa wrażliwość na insulinę. Szkodliwy wpływ diety wysokotłuszczowej związany jest z działaniem SFA, podczas gdy obecność PUFA i MUFA w diecie przynosi korzystne skutki. Biorąc pod uwagę częstość występowania, zarówno „metabolicznego NAFLD”, jak i „PNPLA3 NAFLD” oraz związanego z tym ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i wątroby, wymagane są złożone, efektywne badania na dużych grupach pacjentów w celu ustalenia diety pozwalającej na zapobieganie lub leczenie tych chorób.

Słowa kluczowe: NAFLD, NASH, PUFA, SFA, insulinowrażliwość

Diet in nonalcoholic fatty liver disease and insulin resistance

Nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD) is usually asymptomatic and patients have normal levels of transaminases. Despite of that, it is the most common incidentally discovered cause of abnormal liver tests. The disease in patients with NAFLD can sometimes develop into nonalcoholic steatohepatitis NASH. NAFLSD is common mostly in obese people with low insulin sensitivity or in lean people with metabolic syndrome. There are also at least two forms of NAFLD, which are related to genetics (mutations of PNPLA3 and E167K alleles). It is a known fact that hypocaloric diet lowers liver fat, in comparison to hypercaloric diet, which elevates it. Origin of the calories is also important because isocaloric low-fat highcarbohydrate diet in comparison to high-fat low-carbohydrates diet lowers liver fat and increases insulin sensitivity. A deleterious effect of high-fat diet is related to SFA metabolism, however high content of PUFAs and MUFAs in diet is known to be beneficial. Considering incidence of ‘metabolic NAFLD’ as well as ‘genetic NAFLD’, and the risk of cardio-vascular and liver diseases, it is important that effective and complex studies with a large group of patients are conducted, so that a proper diet, which will treat or prevent these diseases, can be estimated.

Keywords: NAFLD, NASH, PUFA, SFA, insulin sensitivity

© Farm Pol, 2016, 72 (12): 778–782