Arkadiusz Kazula
Mechanizmy lęku i działania leków anksjolitycznych
2017-01-05
Terapia lęku jest jednym z wiodących problemów we współczesnej medycynie. Zaburzenia lękowe powodują naruszenie stanu równowagi, które prawie całkowicie zakłóca rutynowe życie pacjenta. W połowie lat 50. ubiegłego wielu zaczęto wykorzystywać leki przeciwlękowe, takie jak: barbiturany i karbaminiany (meprobamat), które są niekiedy wykorzystywane do chwili obecnej. Opracowywanie leków do stabilizowania lęku i niepokoju wymaga nowych środków farmakologicznych, działających na określone neuroprzekaźniki i neuropeptydy. Celem odkrycia nowych leków jest co najmniej tak samo skuteczność, jak tradycyjnie stosowanych w terapii benzodiazepin. Oprócz leków wpływających na przekaźnictwo GABA-ergiczne w terapii znalazły zastosowanie związki wpływające na układ serotoninergiczny i noradrenergiczny. Ponadto systemy neuroprzekaźnikowe uwalniające kortykotropinę i substancję P znalazły potencjalne zastosowanie w terapii zaburzeń lękowych. Dodatkowo, oprócz wymienionych czynników, przeciwlękowe działanie wykazuje zmniejszenie neurotransmisji glutaminergicznej oraz stymulacja aktywności czynników neurotroficznych. Artykuł ten skupia się na obecnie używanych lekach przeciwlękowych i mechanizmach ich działania.
Słowa kluczowe: lęk, leki przeciwlękowe, benzodiazepiny, neurosteroidy, receptor GABAA, receptor sigma-1
Mechanisms of anxiety and anxiolytic drugs action
The treatment of anxiety is one of the leading problems in medicine today. Anxiety disorders can be considered as intact conditio, which almost totally disturb the routine life of the person. A number of other drugs, including the barbiturates and the carbamates (meprobamate), were used in the first half of the 20th century and some continue to be used today. Drug development for anxiety requires new pharmacological agents acting at specific neurotransmitters and neuropeptides, their reuptake and metabolism. The aim is to bring out treatment(s) that is at least as effective as traditional therapeutic line of benzodiazepines. Apart from GABA, agents with anxiolytic activity have also been found to affect the serotonin and norepinephrine systems. Moreover, neurotransmitter systems of corticotropin-releasing factor and substance P become abnormal in anxious persons, suggesting the potential usefulness of neurotransmitter antagonists for anxiolysis. In addition to these, antistress and antianxiety effects throu glutamate neurotransmission and stimulation of neurotrophic factors. This chapter focuses on current drugs that are used for the treatment of anxiety and approaches that are currently under investigation.
Keywords: anxiety, anxiolytics, benzodiazepines, neurosteroids, GABAA receptor, sigma-1 receptor.
© Farm Pol, 2016, 72(7): 434–454