Katarzyna Pawlak, Sandra Majcher, Rafał Rudzik, Bolesław Banach, Małgorzata Mazurek-Mochol

Długoterminowa terapia niskimi dawkami aspiryny: kliniczne aspekty uszkodzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego
2016-02-08

Wraz ze wzrostem populacji osób starszych oraz występowaniem coraz większej liczby epizodów sercowo i mózgowo-naczyniowych, stosowanie niskich dawek aspiryny (low-dose aspirin, LDA) w ich prewencji stało się bardzo powszechne. Jednakże z drugiej strony, nawet bardzo małe dawki (10 mg dziennie) mogą obniżać poziom prostaglandyn w obrębie śluzowej warstwy ochronnej żołądka i tym samym znacząco uszkadzać śluzówkę. Częstość indukowanych LDA krwawień ze śluzówki przewodu pokarmowego wzrosła w ostatnim czasie. Zaobserwowano także, iż częstość krwawień w obrębie przewodu pokarmowego wywołana przewlekłą terapią LDA jest większa niż w przypadku stosowania nieaspirynowych, niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Patogeneza powikłań wynika z mechanizmu działania kwasu acetylosalicylowego, który blokując nieodwracalnie cyklooksygenazę 1(COX-1), przyczynia się do zmniejszenia wydzielania śluzu i dwuwęglanów w obrębie błony śluzowej żołądka, spadku ukrwienia śluzówki, a także zaburza prawidłową agregację płytek krwi. Dodatkowo aspiryna może wpływać hamująco na cyklooksygenazę 2(COX-2) i przez to zmniejszać angiogenezę oraz zwiększać adhezję leukocytów. Czynnikami zwiększonego ryzyka powikłań w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP) wynikającymi ze stosowania kwasu acetylosalicylowego są: wielkość dawki, dodatni wywiad w kierunku choroby wrzodowej lub krwawienia z GOPP, wiek >70 lat, jednoczasowe przyjmowanie NLPZ z innej grupy oraz infekcja Helicobacter pylori. Ponadto zauważono, że istnieją nieznaczne różnice między grupą „wrzodową” a „nie-wrzodową” co do częstotliwości i ciężkości objawów, takich jak: nudności i wzdęcia oraz stopnia nasilenia zgagi czy refluksu.

Słowa kluczowe: choroba wrzodowa, kwas acetylosalicylowy, niesterydowe leki przeciwzapalne, krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego

Long-term low-dose aspirin therapy: clinical features of gastroduodenal injury

With the increase in the elderly population and the presence of an increasing number of episodes of cardiovascular and cerebrovascular diseases, the use of low-dose aspirin (LDAlow- dose aspirin) in their prevention has become very common. On the other hand, even very low doses (10 mg daily) may decrease the prostaglandin within the protective mucous layer of the stomach and thereby significantly damage the mucous membranes. The incidence of induced LDA bleeding from the mucous membrane of the gastrointestinal tract increased recently. It was also observed that the incidence of bleeding in the gastrointestinal tract caused by chronic therapy LDA is greater than in the case of non-aspirin, a non-steroidal anti-inflammatory drug (NSAID). The pathogenesis of complications due to the mechanism of action of aspirin, which irreversibly blocking cyclooxygenase-1 (COX-1), reduces the secretion of mucus and bicarbonate in the mucous membranes of the stomach, decrease mucosal blood flow, and also interferes with normal platelet aggregation. In addition, aspirin can further inhibit cyclooxygenase-2 (COX-2) and thereby reduce the angiogenesis and increase leukocyte adhesion. Factors that increased the risk of complications of the upper gastrointestinal (upper GI) arising from the use of acetylsalicylic acid are: dose, a history of peptic ulcer or bleeding from the upper GI, age > 70 years, simultaneous intake of NSAIDs with another group and Helicobacter pylori infection. It is further noted that there are slight differences between an „ulcer” and „non-ulcer” as to the frequency and severity of symptoms such as nausea, bloating, and heartburn severity or reflux.

Keywords: peptic ulcer, aspirin, non-steroidal anti-inflammatory drugs, bleeding from the upper gastrointestinal tract

© Farm Pol, 2016, 72(2): 78-83