Wojciech Ślusarczyk

Geneza oraz rozwój aptekarstwa i przemysłu chemiczno-farmaceutycznego na Kujawach i Pomorzu Gdańskim do 1919/20 r. Studium wstępne
2015-01-22

Apteki na Kujawach i Pomorzu Gdańskim (podobnie jak na świecie) powstały zdecydowanie wcześniej niż wytwórnie chemiczno - farmaceutyczne. Wykształciły się one bowiem już w XVI w. Działając w systemie cechowym sprzedawały i wytwarzały nie tylko lekarstwa, lecz także artykuły korzenno – drogeryjne. Otwierano je wyłącznie w największych miastach. W jednym ośrodku miejskim działały wówczas maksymalnie trzy apteki. Wyraźny wzrost ich liczby nastąpił w XIX w.. Dzięki rozwojowi nauki, prowadzący je aptekarze byli często już wówczas farmaceutami, posiadającymi dwuletnie wykształcenie uniwersyteckie. Rozwój chemii, a także wzrost zapotrzebowania na lekarstwa, które nastąpiły w XIX w., dały początek przemysłowi chemiczno – farmaceutycznemu. Na badanym terenie pierwsze wytwórnie tego typu powstały dopiero pod koniec XIX w. Wstępne kwerendy pozwoliły ustalić, że do 1919/20 r. istniały zaledwie cztery takie firmy. Ich produkcja była dość zróżnicowana. Wytwarzanie leków nie było jednak nigdy podstawą ich działalności. Wytwórnie te nie zaspokajały regionalnego zapotrzebowania na środki lecznicze. W związku z tym apteki wytwarzały je samodzielnie lub zaopatrywały się w nie w wytwórniach spoza regionu. Artykuł ten posiada charakter studium wstępnego. Tytułowe zagadnienie nie zostało bowiem dotąd opracowane.

Słowa kluczowe: apteki, historia, przemysł, farmacja

The genesis and development of pharmacy and chemi-pharmaceutical industry on Kujawy and Pomorze Gdańskie before 1919/1920. The preliminary study

The pharmacies on Kujawy and Pomorze Gdańskie formed much earlier than the chemi – pharmaceutical factories; in 16th century. Working in a guild system, were selling and produced not only medicines but also spices articles and cosmetic materials. Pharmacies were created only in big cities (a maximum of three simultaneously). Their quantity has grown in the 19th century. Then apothecaries had then university degree. The development of chemistry and increased demand for medicines, led to the birth of chemi – pharmaceutical industry. On the Kujawy and Pomorze Gdańśkie the first such factories were established in the late 19th century. (There were four factories.) Their production was quite varied, but preparation of medicaments was not their primary function. They are not able to satisfy regional demand for pharmaceuticals. This article is a preliminary study. This subject is not yet developed.

Keywords: pharmacies, history, industry, pharmacy

© Farm Pol, 2014, 70(10): 556-560