Renata Tarnowska, dr hab. n. med. Halina Car

Hirudoterapia - za i przeciw
2009-06-25

Hirudoterapia jest naturalną metodą leczenia z użyciem pijawek z gatunku Hirudo medicinalis. Pijawki są stosowane od czasów starożytnych. W czerwcu 2004 roku Amerykańska Agencja Żywności i Leków zezwoliła na sprzedaż i używanie pijawek w medycynie. W wydzielinie ślinowej pijawek lekarskich zidentyfikowano szereg aktywnych związków: hirudynę, hementerynę, saratynę, destabilazę, apyrazę, esterazę cholesterolową, lipazę, gliny, bdeliny, hirustazynę, neurotransmitery, endorfiny, chloromycetynę, hialuronidazę i steroidy. Inhibitory krzepnięcia krwi, związki fibrynolityczne i substancje hamujące agregację płytek krwi wykazują korzystne działanie w chorobach zakrzepowo-zatorowych, przy nadciśnieniu i w miażdżycy. Pijawki lekarskie są wykorzystywane po zabiegach chirurgicznych i replantacjach, w celu poprawy miejscowego krążenia. Ponadto, destabilaza, bdeliny, egliny stymulują wzrost komórek nerwowych. To sugeruje, że hirudoterapia może być wykorzystywana do leczenia chorób neurodegeneracyjnych. Oprócz tego egliny hamują procesy zapalne, a endorfiny łagodzą dolegliwości bólowe. Poza tym chloromycetyna i hialuronidaza są pomocne w leczeniu zakażeń. Pijawki lekarskie są także stosowane w chorobach skórnych i kosmetologii. Wydzielina gruczołów ślinowych pijawek ma również działanie przeciwnowotworowe.

Działania niepożądane po ugryzieniu pijawki są rzadkie, ale niebezpieczne. Głównym niepowołanym skutkiem przystawiania pijawek są krwawienia i zaburzenia koagulacji. Przedłużające się krwawienia rzadko powodują anemię. Hirudoterapia jest absolutnie przeciwwskazana w anemii, hemofilii, zaawansowanej cukrzycy i w ciąży. Hipotensja, menstruacja i aktualnie stosowane antykoagulanty, jak również alergia są względnie przeciwwskazane.

Hirudoterapia nie jest metodą na dolegliwości, ale ma korzystne efekty w wielu chorobach.