Justyna Dymek, Anna Gołda, Elżbieta Żmudzka, Wioletta Polak, Agnieszka Skowron

Proces decyzyjny w przebiegu konsultacji farmaceutycznej podczas wydawania antykoncepcji awaryjnej zawierającej octan uliprystalu
2024-06-26

Bezpieczeństwo stosowania i skuteczność preparatów zawierających octan uliprystalu używanych w celu awaryjnej antykoncepcji zależy od sytuacji, w jakiej preparat miałby zostać przyjęty, z uwzględnieniem m.in. chorób współistniejących, innych leków stosowanych przez pacjentkę czy czasu, który upłynął od niezabezpieczonego stosunku. Farmaceuta poprzez właściwe przeprowadzenie konsultacji farmaceutycznej, obejmującej wywiad farmaceutyczny oraz poradę dotyczącą leku, może przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa i skuteczności preparatów z octanem uliprystalu. Zgodnie z opinią farmaceutów narzędziem przydatnym podczas codziennej pracy i zapewniającym odpowiednią jakość konsultacji może być algorytm postępowania opracowany przez ekspertów w oparciu o obowiązujące dokumenty i doniesienia naukowe.

Celem artykułu jest opracowanie ścieżki postępowania podczas podejmowania decyzji o wydaniu z apteki preparatu zawierającego octan uliprystalu oraz wskazanie aspektów edukacyjnych, które farmaceuta powinien ująć w konsultacji farmaceutycznej dotyczącej produktów zawierających octan uliprystalu.

Z aktualnej karty charakterystyki produktu leczniczego ellaOne, zawierającego 30 mg octanu uliprystalu, dostępnej na stronie Europejskiej Agencji Leków (EMA), wybrano zagadnienia mające kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i skuteczności stosowania tego preparatu. Opracowano algorytm ułatwiający farmaceucie podjęcie decyzji o wydaniu lub odmowie wydania preparatu ellaOne. W algorytmie uwzględniono między innymi czas od niezabezpieczonego stosunku, choroby współistniejące, inne stosowane leki oraz dodatkowe objawy (związane z ciążą lub wcześniejszą ekspozycją na octan uliprystalu). W pracy przedstawiono również najważniejsze informacje, jakie farmaceuta powinien przekazać podczas wydania preparatu z apteki (np. postępowanie po wystąpieniu wymiotów w niedługim czasie po zastosowaniu preparatu, wpływ preparatu na najbliższe krwawienie miesięczne czy rolę stałej, regularnej metody antykoncepcji).

Wykorzystanie algorytmu sprawia, że kluczowe kwestie dotyczące bezpieczeństwa zastosowania ellaOne nie zostaną pominięte przez farmaceutę, ułatwiając tym samym przeprowadzenie konsultacji farmaceutycznej podczas wydawania antykoncepcii awaryjnej z octanem uliprystalu.

Słowa kluczowe: antykoncepcja awaryjna, algorytm, farmaceuta, konsultacja farmaceutyczna, octan uliprystalu.

© Farm Pol, 2024, 80(2): 111–120

Decision-making process during pharmaceutical consultation when dispensing emergency contraception with ulipristal acetate

The safety and efficacy of products containing ulipristal acetate used for emergency contraception depends on the circumstances surrounding the intake of the medication, including, comorbidities, other medications used, as well as the time elapsed since unprotected intercourse. A pharmaceutical interview and pharmaceutical consultation conducted by a pharmacist may contribute to the improvement of the safety and efficacy of medications containing ulipristal acetate. Thus, according to pharmacists’ opinion, appropriate treatment algorithms could be a useful tool in daily practice that could in turn ensure the proper quality of the consultation for the purpose of emergency contraception. The algorithm should be based on current and adequate documents and publications.

The aim of the study is to 1) develop a procedure used when deciding whether to dispense a medication containing ulipristal acetate from a pharmacy and 2) to indicate the educational aspects necessary to be addressed during this type of pharmaceutical consultation.

The current summary of product characteristics for the medicine ellaOne (a product containing 30 mg of ulipristal acetate) available on the European Medicines Agency (EMA) website was used to select the critical issues related to the safety and efficacy of this product. Afterwards, an algorithm was developed to help the pharmacist decide whether to dispense ellaOne. The algorithm contains, among others, questions about the time elapsed since unprotected intercourse, comorbidities, other medications used by the patient and additional symptoms (related to the pregnancy or previous exposure to ulipristal acetate). The paper also presents the most critical educational issues that a pharmacist should provide when dispensing the medicine from the pharmacy (e.g., after vomiting shortly after ellaOne use, the effect of the drug on the subsequent menstrual bleeding or the role of regular birth control method).

The algorithm ensures that the critical issues regarding the safe use of ellaOne will not be overlooked by the pharmacist thus facilitating a pharmaceutical consultation when dispensing emergency contraception with ulipristal acetate.

Keywords: pharmacist, ulipristal acetate, pharmaceutical consultation, postcoital contraception, algoritm.

© Farm Pol, 2024, 80(2): 111–120