Anna Lisiecka, Bolesław Karwowski

Rola nutrigenomiki oraz nutrigenetyki w zapobieganiu rozwoju zmian miażdżycowych
2016-03-23

Choroby określane mianem cywilizacyjnych, takie jak: otyłość, hipercholesterolemia, cukrzyca i nowotwory, charakteryzują się stałym wzrostem liczby zachorowań oraz stanowią olbrzymie zagrożenie dla ogółu populacji. Obecnie na całym świecie poszukiwane są nowe metody ograniczenia ryzyka rozwoju tych schorzeń. Nutrigenomika oraz nutrigenetyka to dziedziny nauki, które zajmują się określaniem nowych sposobów zapobiegania chorobom cywilizacyjnym na płaszczyźnie doboru odpowiedniej diety zgodnej z indywidualnym profilem genetycznym. Poprzez analizę składu ilościowego oraz jakościowego spożywanego pokarmu, a także znajomość mechanizmów przemian związków biologicznie czynnych w organizmie człowieka, istnieje możliwość obniżenia wskaźnika zachorowalności. W pracy szczególną uwagę poświęcono roli wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 warunkujących zwiększenie ekspresji białek odpowiedzialnych za podwyższenie poziomu frakcji cholesterolu o dużej gęstości. Dodatkowo przeanalizowano różnice w rozkładach częstości cech genetycznych w populacji będących wynikiem występowania polimorfizmów pojedynczych genów, które odpowiadają za reakcje organizmu na spożywane pokarmy oraz scharakteryzowano wpływ diety w okresie prekoncepcyjnym i w czasie ciąży na przyszłe potomstwo.

Słowa kluczowe: nutrigenomika, nutrigenetyka, kwasy omega-3, miażdżyca, arterioskleroza

The role of nutrigenomics and nutrigenetics in the prevention of atherosclerosis development

Civilization diseases such as: obesity, hypercholesterolemia, diabetes mellitus and cancers are characterized by a steady increase in the incidence rate and constitute a tremendous endangerment. The new methods reducing the morbidity of these conditions are being sought. Nutrigenomics and nutrigenetics are science domains that deal with determining a new ways to prevent development of civilization diseases by selection of a proper diet according to inpidual genetic profile. Through the qualitative and quantitative analysis of consumed food, as well as acquaintance of transformation mechanisms of biologically active compounds in the human body, it is possible to reduce incidence rate. In this article, we mainly focus on the role of unsaturated fatty acids, like omega-3, determining an increase in expression of proteins that are responsible for elevation of high density cholesterol level. Additionally, we mention differences in the frequency distributions of genetic traits in the population resulting from the single nucleotide polymorphisms, which are responsible for the “body’s reaction” to ingested food. Furthermore, the impact of diet during preconception period and during pregnancy to future offspring was characterized.

Keywords: nutrigenomics, nutrigenetics, omega-3 fatty acids, cholesterol level, arteriosclerosis

© Farm Pol, 2016, 72(3): 163-166