Agata Banaś-Pomietło, Joanna Włodek, Maciej Gawlik

Genotypowanie apolipoproteiny E (ApoE) jako skuteczny biomarker w badaniach neurotoksyczności
2015-03-03

Liczba potencjalnych czynników neurotoksycznych jest bardzo trudna do oszacowania, dlatego powszechnie używa się biomarkerów, które mogą być podstawą do oceny poziomu ryzyka uszkodzenia komórek nerwowych przez substancje neurotoksyczne. Apolipoproteina E (ApoE), będąca białkiem wielofunkcyjnym, może korelować z wystąpieniem wielu stanów chorobowych, jak np. chorobą Alzheimera, miażdżycą tętnic szyjnych, cukrzycową neuropatią obwodową. ApoE, w zależności od izoformy, może z różnym skutkiem oddziaływać na ośrodkowy układ nerwowy. ApoE odpowiedzialna jest za zmiany strukturalne i funkcjonalne mózgu prowadzące do neurodegeneracji. U dzieci może powodować zaburzenia rozwoju układu nerwowego. Nosicielstwo allelu ε4 może być przyczyną zmian neurotoksycznych, jak również prowadzić do uwrażliwienia komórek nerwowych na neurotoksyczne działanie różnych czynników, np. metali ciężkich. Z tego powodu genotypowanie APOE mogłoby posłużyć jako dodatkowy test przy określaniu prawdopodobieństwa zapadalności na różne zespoły chorobowe ośrodkowego układu nerwowego oraz zaowocować skutecznym zapobieganiem późniejszym, patologicznym zmianom.

Słowa kluczowe: apolipoproteina E, genotypowanie, biomarker, neurotoksyczność.

Genotyping of apolipoprotein E (ApoE) as an effective biomarker in neurotoxicity studies

Due to the difficulty of determining potential of neurotoxic factors, biomarkers are commonly used as a base for assessing the risk of damage to nerve cells by neurotoxic substances. Apolipoprotein E may correlate with the occurrence of multiple disease states such as Alzheimer’s Disease (AD) and diabetic peripheral neuropathy. Depending on its isoform, ApoE can interact differently within the central nervous system. It is also responsible for structural and functional changes in the brain that can lead to neurodegenration. In children, it can cause neurodevelopmental disorders. Individuals carrying the ε4 allele may be prone to neurotoxic changes as well as sensitization of nerve cells to neurotoxic effects of various factors such as heavy metals. For this reason, APOE genotyping could be used as an additional test in determining the likelihood of incidence of various diseases of the central nervous system and result in effective prevention of subsequent pathological changes.

Keywords: apolipoprotein E, genotyping, biomarker, neurotoxicity.

© Farm Pol, 2014, 70(12): 686-692