Pod patronatem Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego: promocja wspomnień magister Antoniny Leśniewskiej w Instytucie Polskim w St. Petersburgu
Patronka Muzeum Farmacji w Warszawie mgr farm. Antonina Leśniewska była pierwszą kobietą w Cesarstwie Rosyjskim, która uzyskała zawodowy tytuł prowizora farmacji (w 1900 roku), a szła do niego nieprzetartym szlakiem i tak właśnie zatytułowała swe wspomnienia. Nie poprzestała na tym, utworzyła i prowadziła Pierwszą Żeńską Aptekę na głównej arterii stolicy Cesarstwa, na Newskim Prospekcie w Petersburgu. Założyła również szkołę - Kursy Farmaceutyczne dla Kobiet, twierdząc, że zawód aptekarza będzie dla nich bardzo dobrą profesją.
Swoją drogę do wymarzonego zawodu opisała we wspomnieniach spisanych około 1901 roku. Zostały one wydane w bardzo niskim nakładzie w St. Petersburgu i są obecnie prawdziwym białym krukiem. Jeden z dwóch odnalezionych egzemplarzy należy do najcenniejszych eksponatów w Muzeum Farmacji im. mgr farm. Antoniny Leśniewskiej Oddział Muzeum Warszawy.
Treść wspomnień jest wyjątkowym dokumentem epoki, świadectwem wielkiego zaangażowania Autorki zarówno w walkę kobiet o dostęp do wyższego wykształcenia farmaceutycznego, jak i w sprawę zreformowania całego systemu edukacji farmaceutycznej.
Ustanowiony przez polski Sejm 2018 rok Rokiem Praw Kobiet był argumentem, by przypomnieć dokonania Antoniny Leśniewskiej, która wprowadziła kobiety do zawodu, kiedyś dla nich niedostępnego. Najlepszym sposobem na podkreślenie jej zasług, a jednocześnie możliwością odbrązowienia fragmentu historii naszego zawodu było wydanie fascynujących wspomnień magistry Antoniny Leśniewskiej. Okazało się to możliwe dzięki współpracy z Instytutem Polskim w Sankt Petersburgu. Anna Łazar dyrektorka tego Instytutu zdecydowała o ich dwujęzycznym wydaniu (oryginał był napisany po rosyjsku), w tłumaczeniu i ze słowem wstępnym Iwony Arabas, w serii POLONICA Petropolitana. Redaktor wydawnictwa Władimir Liewtow zadbał o uwspółcześnienie rosyjskiego tekstu i przygotowanie tłumaczenia przypisów.
W dniu 16 kwietnia 2018 roku w Instytucie Polskim, w obecności Andrzeja Chodkiewicza, Konsula Generalny RP w Sankt Petersburgu odbyła się uroczysta promocja wspomnień Antoniny Leśniewskiej „Nieprzetartym szlakiem”. Podczas spotkanie prowadzonego przez dyrektorkę Instytutu Annę Łazar, pierwszy głos należał do dr Iriny Yukiny, cenionej autorki prac na temat rosyjskiego feminizmu. Potem dr hab. Iwona Arabas, prof. PAN opowiedziała o działalności Antoniny Leśniewskiej nie tylko na polu farmacji, ale także jej działalności patriotycznej - pomocy jeńcom podczas I wojny światowej. Głos zabrał również redaktor Władimir Liewtow, który podzielił się swoimi refleksjami na temat znaczenia dla petersburżan apteki Leśniewskiej.
Na tym nie zakończyła się promocja farmacji polskiej w Petersburgu. Następnego dnia, 17 kwietnia, odbyła się sesja poświęcona 100-leciu polskiej farmacji. Rozpoczęła się wyjątkowym wydarzeniem – wręczeniem dyrektorce Annie Łazar nagrody środowiska polskich historyków farmacji, Statuetki Antoniny Leśniewskiej, ustanowionej przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego dla uhonorowania osób nietuzinkowych, takich jak patronka nagrody. Kapituła nagrody postanowiła tym wyróżnieniem podkreślić znaczenie dla środowiska polskich historyków farmacji wydania wspomnień Antoniny Leśniewskiej i promocję jej dokonań również w Rosji. Po tej uroczystości wykład przygotowany na stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości na temat przebiegu najważniejszych wydarzeń polskiej farmacji w okresie 1918-2018 („Farmacja polska 1918-2018. Krótki rys historyczny”) wygłosiła dr Lidia Maria Czyż. Na zakończenia Iwona Arabas opowiedziała o pionierskich dokonaniach Antoniny Leśniewskiej w Petersburgu. Po dyskusji z mieszkańcami Petersburga lampką wina wzniesiono toast na cześć uhonorowanej Statuetką dyrektorki Instytutu Anny Łazar. Pierwszy gratulacje złożył Andrzej Chodkiewicz, Konsul Generalny RP w Sankt Petersburgu.
Dni 16 i 17 kwietnia były prawdziwym świętem farmacji w Instytucie Polskim w Sankt Petersburgu, a było to możliwe dzięki wyjątkowej dyrektorce tego Instytutu.
Iwona Arabas i Lidia Maria Czyż
Promocja wspomnień magistry Antoniny Leśniewskiej
