Katarzyna Sosnowska, Katarzyna Winnicka
Omeprazol – nowy surowiec do receptury aptecznej
2023-11-20
Jednymi z częściej wykonywanych w recepturze leków są preparaty zawierające w swoim składzie omeprazol. Brak substancji pro receptura wymuszał korzystanie z leku gotowego w postaci peletek. Wprowadzenie na rynek farmaceutyczny omeprazolu jako surowca farmaceutycznego ułatwia wykonywanie leków z omeprazolem, należy jednak pamiętać o możliwości rozkładu substancji w środowisku kwasowym.
Celem pracy była ocena trwałości recepturowych zawiesin z omeprazolem w postaci proszku (surowca do receptury), zawierających w swoim składzie glicerol, syrop prosty lub glukozę. Jako substancję zapewniającą odpowiednie pH zastosowano wodorowęglan sodu w stężeniu 8%.
Sporządzono sześć zawiesin, które badano bezpośrednio po wykonaniu oraz po 1, 2, 3 i 4 tygodniach przechowywania w temperaturze pokojowej i lodówce. Analizowano ich cechy fizykochemiczne (szybkość sedymentacji i objętość osadu, jednolitość rozproszenia po trzydziestosekundowym wstrząsaniu, liczbę wstrząśnięć niezbędnych do ponownego zdyspergowania mieszaniny) oraz trwałość substancji czynnej (pH zawiesin i zawartość omeprazolu). Oznaczanie zawartości omeprazolu prowadzono z wykorzystaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Badane preparaty podczas przechowywania w temperaturze pokojowej zmieniały barwę na żółto-brązową. Zjawiska tego nie obserwowano w zawiesinach przechowywanych w lodówce. Mieszaniny z glicerolem i syropem prostym ulegały wolniejszej sedymentacji niż mieszaniny z glukozą. Powstający osad był bardzo łatwo dyspergowalny. Aby uzyskać równomierne rozproszenie, wystarczyło dziesięciosekundowe wstrząsanie. Wartość pH badanych zawiesin wynosiła ok. 8,86. Podczas ich czterotygodniowego przechowywania, pH wzrosło do 9,23–9,45 w zawiesinach przechowywanych w temperaturze pokojowej i do 9,17–9,24 w preparatach przechowywanych w lodówce. Zgodnie z wymogami zamieszczonymi w USP (United States Pharmacopoeia) za trwałe uznano zawiesiny, w których zawartość omeprazolu była równa lub wyższa niż 90% zawartości początkowej. Zawartość substancji czynnej powyżej 90% wykazano w przypadku wszystkich zawiesin przechowywanych przez dwa tygodnie. Z uwagi na szybszy rozkład omeprazolu pod wpływem temperatury, zawiesiny z omeprazolem sporządzone w recepturze aptecznej powinny być przechowywane w lodówce i zostać zużyte w ciągu 14 dni.
Słowa kluczowe: omeprazol, zawiesina, leki recepturowe, badania trwałości.
© Farm Pol, 2023, 79(7): 413–420
Omeprazole – a new raw material for drug compounding
One of the more common performed magistral drugs are formulations containing omeprazol. Lack of omeprazole registered as compunding raw material forced use of industrially manufactured medicines in the pellets form. The introduction of omeprazole as a pharmaceutical raw material into the pharmaceutical market facilitates the drug compounding. However, it is necessary to consider the possibility of decomposition of the substance in an acidic environment.
The aim of this study was to evaluate the stability of magistral suspensions with omeprazole, in a form of a new raw material for drug compunding, containing glycerol, simple syrup or glucose. Sodium bicarbonate at a concentration of 8% was used to ensure the proper pH.
Six suspensions were formulated and tested after preparation and after 1, 2, 3 and 4 weeks of storage at room temperature and in the refrigerator. Their physicochemical characteristics (sedimentation rate and sludge volume, uniformity of dispersion after thirty seconds of shaking, number of shakes required to redisperse the mixture), and the stability of the active substance (pH of suspensions and omeprazole content) were analyzed. The content of omeprazole was analysed using high-performance liquid chromatography technique (HPLC). Tested preparations turned yellow-brown during storage at room temperaturę after just two days. This phenomenon was not observed in the prepared suspensions stored in the refrigerator. Addition of glycerol or simple syrup facilitated the dispersion of omeprazole and contributed to the formation of smaller aggregates. Mixtures with glycerol and simple syrup underwent slower sedimentation (20 minutes) than the preparations with glucose (15 minutes), however the precipitate formed during storage was very easily dispersible in all analyzed formulations. A ten-second shake was enough to obtain uniform dispersion. The pH value of the examined suspensions was about 8.86. During their four-week storage, the pH increased to 9.23–9.45 in the suspensions stored at room temperature, and to 9.17–9.24 in the preparations stored in the refrigerator. According to the requirements posted in the USP (United States Pharmacopoeia), the suspensions in which the amount of omeprazole was equal to or greater than 90% of the initial content were considered stable. Active ingredient content above 90% was demonstrated for all designed suspensions stored for two weeks. Due to the faster decomposition of omeprazole when exposed to elevated temperature, omeprazole suspensions should be stored in the refrigerator and used within 14 days.
Keywords: omperazole, suspension, magistral drugs, stability testing.
© Farm Pol, 2023, 79(7): 413–420