Mirosława Krauze-Baranowska, Katarzyna Kimel
Arnika górska i jej znaczenie lecznicze w świetle badań naukowych
2022-11-30
Arnika górska (Arnica montana) jest rośliną stosowaną w lecznictwie od setek lat a obecnie w fitoterapii w formie preparatów do użytku zewnętrznego (żele, maści i płyny z wyciągiem z wysuszonego koszyczka arniki), jak i homeopatii, w której może być także stosowana doustnie (różne rozcieńczenia nalewki TM ze świeżej planta tota).
Celem pracy było podsumowanie danych literaturowych dotyczących znaczenia arniki górskiej i jej przetworów w fitoterapii na tle zastosowań homeopatycznych, z uwzględnieniem składu chemicznego, aktywności farmakologicznej i biologicznej, mechanizmów działania oraz badań klinicznych.
Badania biochemiczne i farmakologiczne potwierdzają korzyści płynące ze stosowania alopatycznych przetworów z arniki jako środków przeciwzapalnych. Mechanizm tej aktywności jest związany przede wszystkim z obecnością dwóch grup substancji biologicznie czynnych: laktonów seskwiterpenowych – helenaliny, dihydrohelenaliny i ich estrów, oraz wzmacniających ich działanie związków polifenolowych. Badania kliniczne potwierdzają skuteczność preparatów z arniką w terapii schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego o zróżnicowanym podłożu, włączając w to zarówno kontuzje i urazy sportowe, jak i choroby reumatyczne. Jednocześnie potencjał terapeutyczny arniki związany jest również z innymi kierunkami działania, w szczególności aktywnością przeciwobrzękową, przeciwreumatyczną, antyoksydacyjną i korzystnym wpływem na naczynia krwionośne. Obiecujące wydają się także wstępne wyniki badań z ostatnich lat wskazujące na potencjalne zastosowanie surowca w leczeniu leiszmaniozy skórnej.
Przeprowadzony przegląd doniesień naukowych wskazuje, że przetwory z arniki górskiej stanowią źródło cennych substancji biologicznie czynnych, a w konsekwencji skuteczne leki w stanach zapalnych o różnym podłożu (urazy, choroby reumatyczne). Oprócz ugruntowanego stosowania arniki jako środka przeciwzapalnego, wyniki badań ostatnich lat rozszerzają potencjał terapeutyczny surowca o nowe możliwe zastosowania i kierunki działania.
Słowa kluczowe: badania kliniczne, skład chemiczny, aktywność biologiczna, Arnika.
© Farm Pol, 2022, 78(9): 491–502
Arnica montana and its medicinal value in the light of scientific research
Arnica montana is a plant that has been used in medicine for hundreds of years. Currently, it is used in phytotherapy as topical remedies (gels, ointments, liquids with extract from dried arnica flowers) and in homeopathy, in which oral application is also allowed (various dilutions of TM tincture from fresh planta tota).
The aim of this work was to summarize the literature data on the importance of arnica and its products in phytotherapy on the background of its homeopathic applications, considering the chemical composition, pharmacological and biological activity, mechanisms of action, and the results of clinical trials.
The results of biochemical and pharmacological research confirm the benefits of allopathic arnica products as anti-inflammatory agents. The mechanism of action is mostly based on the presence of two groups of biologically active substances: sesquiterpene lactones – helenalin, dihydrohelenalin, and their esters, as well as polyphenolic compounds that enhance their activity. Clinical trials confirm the efficacy of analyzed arnica products in the treatment of muscle-skeletal system disorders of various etiology, including both sports injuries and rheumatic disorders. Additionally, the therapeutic potential of arnica is also associated with other biological activities, especially anti-edema, anti-rheumatic, antioxidant, and beneficial influence on blood vessels. Recently published papers report also the promising potential of arnica in other indications, including the treatment of cutaneous leishmaniasis.
The presented review of scientific reports indicates that A. montana products constitute a source of valuable biologically active compounds, and as a result, an effective remedy for inflammatory ailments of different etiology (sports injuries, rheumatic disorders). In addition to the well-established use of arnica as an anti-inflammatory agent, the results of recent years’ research expand the therapeutic potential of the plant raw material with new possible applications and directions of action.
Keywords: biological activity, chemical composition, clinical trials, Arnica.
© Farm Pol, 2022, 78(9): 491–502