Dawid Wardecki, Małgorzata Dołowy

Rak prostaty – aktualne możliwości terapeutyczne
2022-07-15

Rak prostaty oraz możliwości terapeutyczne jego efektywnego leczenia to obecnie bardzo istotny temat badany przez naukowców oraz lekarzy z całego świata. Należy on do najczęściej rozpoznawanych nowotworów szczególnie w grupie mężczyzn powyżej 50 roku życia zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Przebieg tej choroby jest zróżnicowany, od łagodnych postaci do bardzo ciężkich. Złośliwe postacie tej choroby charakteryzują się wysokim ryzykiem zgonu, dlatego wymagają wdrożenia skutecznego leczenia. Objawy raka prostaty w początkowym stadium są niespecyficzne. Chorzy odczuwają zwykle parcie na mocz lub też charakterystyczne pieczenie podczas mikcji. Natomiast zaawansowane stadia choroby, z przerzutami do kości, objawiają się silnymi bólami kostnymi. Podstawowym biomarkerem, którego podwyższony poziom może wskazywać na raka prostaty jest swoisty antygen sterczowy (ang. prostate specific antygen, PSA) oznaczany w surowicy krwi pacjenta. Leczenie raka gruczołu krokowego jest uzależnione od wielu czynników, takich jak przebieg choroby, poziom jej zaawansowania oraz wiek pacjenta. Stosowane jest zarówno leczenie operacyjne (usunięcie gruczołu krokowego), jak również odpowiednie metody farmakologiczne. Ze względu na fakt, że nie zawsze wykonana interwencja chirurgiczna powoduje wyraźne obniżenie poziomu PSA u chorego, prace wielu naukowców skupione są obecnie na poszukiwaniu coraz nowszych i skuteczniejszych środków farmakologicznych w leczeniu tej choroby. Niemniej jednak dużym problemem, często napotykanym w tym procesie, jest zdolność do rozwijania oporności na stosowane leczenie farmakologiczne.

Podstawową grupą leków stosowanych w hormonoterapii raka prostaty są antyandrogeny steroidowe oraz niesteroidowe. Grupy te różnią się między sobą zarówno budową chemiczną, jak również działaniem oraz poziomem bezpieczeństwa stosowania. Nowoczesna terapia hormonalna oparta na niesteroidowych lekach antyandrogenowych należących do nowych generacji jest istotną opcją terapeutyczną, która zwiększa efektywność leczenia pacjentów, dając im możliwości wydłużenia przeżycia, opóźniając przerzuty. Bywa ona wykorzystywana jako metoda paliatywna. W niniejszej pracy dokonano przeglądu literaturowego dotyczącego aktualnych możliwości terapeutycznych w leczeniu raka prostaty, ze szczególnym uwzględnieniem, należących do najnowszych generacji, leków antyandrogenowych.

Słowa kluczowe: rak prostaty, antyandrogeny steroidowe, antyandrogeny niesteroidowe.

© Farm Pol, 2022, 78 (5): 268–276

Prostate cancer – current treatment options

Prostate cancer and the therapeutic possibilities of its treatment are currently a very important topic studied by scientists and doctors from around the world. This is the most frequently diagnosed neoplastic disease in a group of men, in particular over 50 years of age both, in Poland and other countries. The course of the disease varies from mild to very severe. Malignant forms of the disease, on the other hand, are characterized by a high risk of death, therefore rapid treatment is necessary in this case. The symptoms of early‑stage prostate cancer are nonspecific. Patients usually feel an urge to urinate or a burning sensation during micturition. Advanced stages with bone metastases are manifested by severe bone pain. The basic biomarker, the elevated level of which may indicate prostate cancer, is PSA (prostate-specific antigen), tested in blood serum. Treatment of prostate cancer depends on many factors, such as the course, stage, or age of the patient. We distinguish between surgical treatment (removal of the prostate gland) and pharmacological methods. Unfortunately, not always surgical intervention causes a clear reduction in PSA, which is why scientists’ work is focused on finding newer and better pharmacological agents.

The common ability to develop resistance to treatment is a major problem. The main groups of drugs used in hormone therapy are steroidal and non-steroidal antiandrogens. These groups differ from each other in terms of their chemical structure as well as their action and safety level. Modern hormone therapy based on new generation non-steroidal anti-androgen drugs is an important therapeutic option that increases the effectiveness of patient treatment, i.e. gives the possibility of prolonging survival, delays metastases, and is also sometimes used as a palliative method. This work presents a literature review on new therapeutic options for the current treatment of prostate cancer with particular emphasis on anti-androgen drugs belonging to the latest generations.

Keywords: prostate cancer, steroidal antiandrogens, nonsteroidal antiandrogens.

© Farm Pol, 2022, 78 (5): 268–276