Marta Sharafan, Magdalena Anna Malinowska, Halina Ekiert, Elżbieta Sikora, Agnieszka Szopa
Zastosowanie anyżu gwiaździstego (Illicium verum) oraz trans-anetolu w kosmetologii
2022-06-30
Rosnące wymagania stawiane produktom kosmetycznym wiążą się z potrzebą ciągłej selekcji surowców naturalnych, aby sprostać zmieniającym się kierunkom na rynku kosmetycznym. Pojawiające się coraz nowsze substancje aktywne o ukierunkowanym działaniu odzwierciedlają dynamikę w dziedzinie pielęgnacji skóry. Jednak pewne kierunki, pomimo upływu czasu, pozostają niezmienne i zawsze stanowić będą solidną podstawę w kanonie zachowania dobrej kondycji skóry. Niezależnie bowiem od rodzaju cery, jej wieku czy kondycji, niezwykle istotne jest zapewnienie przez kosmetyk odpowiedniej ochrony antyoksydacyjnej, przeciwdrobnoustrojowej oraz przeciwzapalnej. Niewiele surowców łączy w sobie tak różnorodną aktywność biologiczną, dlatego na szczególną uwagę zasługuje anyż gwiaździsty (Illicium verum). Jest to gatunek stosunkowo dobrze znany i wykorzystywany w tradycyjnej medycynie Chińskiej (TMC) jako środek leczniczy. Posiada też ważną pozycję jako roślina spożywcza oraz zapachowa.
W „Farmakopei Europejskiej” (European Pharmacopoeia 4.0) od 2002 r. i w „Farmakopei Polskiej VIII” od 2008 r. figurują dwie monografie surowców pozyskiwanych z I. verum: owocu – Anisi stellati fructus oraz olejku eterycznego – Anisi stellati aetheroleum. Ponadto, I. verum figuruje również pod różnymi postaciami jako źródło surowców do produkcji kosmetyków w opracowanej przez Komisję Europejską bazie CosIng (Cosmetic Ingredients Database).
I. verum jest bogatym źródłem cennych związków aktywnych biologicznie, takich jak: monoterpenoidy, seskwiterpenoidy, fenylopropanoidy oraz flawonoidy, które warunkują aktywność biologiczną wymienionych surowców. W lecznictwie wykorzystuje się głównie ich efekt wykrztuśny i spazmolityczny. Udokumentowane najnowszymi badaniami naukowymi działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i antyoksydacyjne ekstraktów z owoców i/lub olejku eterycznego decyduje o wykorzystywaniu gatunku w produkcji kosmetyków.
Za najważniejszy związek występujący w olejku eterycznym I. verum, determinujący jego aktywność, uznawany jest trans-anetol (E-anetol). Cenne właściwości sensoryczne (aromatyczny zapach, słodki smak) oraz biologiczne (działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne i przeciwzapalne) tego związku,wykorzystywane są w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, perfumeryjnym i farmaceutycznym.
Organizacje opiniotwórcze, takie jak: FEMA (Flavor and Extract Manufacturers Association) oraz FDA (Food Drug Administration) nadały zarówno I. verum, jak i trans-anetolowi status surowców bezpiecznych. To multifunkcjonalne działanie biologiczne czyni anyż niezwykle interesującym surowcem w formulacjach kosmetycznych, jednak nadal jego potencjał nie jest doceniany.
Słowa kluczowe: anyż gwiaździsty, anyż gwiazdkowaty, badian właściwy, badian anyżowy, trans-anetol, olejek eteryczny z anyżu gwiaździstego, skład chemiczny, tradycyjne aplikacje terapeutyczne w Chinach i Europie, nowe kierunki aktywności biologicznej, znaczenie kosmetyczne.
© Farm Pol, 2022, 78 (4): 219–231
The use of star anise (Illicium verum) and trans-anethole in cosmetology
The growing requirements imposed on cosmetic products are associated with the need for continuous selection of natural raw materials to meet the changing trends on the cosmetics market. The appearance of newer and newer targeted actives reflects the dynamics in the skincare field. Certain trends, however, despite the passage of time, remain unchanged and will always constitute a solid basis in the canon of maintaining good skin condition. Regardless of the type of skin, its age or condition, it is extremely important for the cosmetic to provide adequate antioxidant, antimicrobial and anti-inflammatory protection. Few raw materials combine such a diverse biologically active activity, which is why star anise (Illicium verum) deserves special attention. It is the raw material relatively well known and used in Traditional Chinese Medicine (TMC) as a therapeutic agent. It also has an important position as a food and fragrance plant.
In the European Pharmacopoeia 4.0 since 2002 and in the Polish Pharmacopoeia VIII (Farmakopea Polska VIII), since 2008 there are two monographs of raw materials obtained from I. verum: fruit – Anisi stellati fructus, and essential oil – Anisi stellati aetheroelum. Moreover, I. verum also appears in various forms as a source of raw materials for the production of cosmetics in the created by European Commission, CosIng database (Cosmetic Ingredient Database).
I. verum is a rich source of valuable biologically active compounds, such as: monoterpenoids, sesquiterpenoids, phenylpropanoids, and flavonoids, which determine the biological activity of these raw materials. In medicine, their expectorant and spasmolytic effects are mainly used. The documented by the latest scientific research; anti-inflammatory, antibacterial, antifungal and antioxidant properties of fruit extracts and / or essential oil, determine the use of this species in the production of cosmetics.
Trans-anethole (E-anethole) is recognized to be the most important compound in the essential oil of I. verum, determining its activity. The valuable sensory features (aromatic, sweet taste) and biological properties (antibacterial, antifungal, antioxidant and anti-inflammatory) of this compound, are used in the food, cosmetic, perfume and pharmaceutical industries.
Opinion-forming organizations such as: FEMA (Flavor and Extract Manufacturers Association) and FDA (Food Drug Administration) have granted both I. verum and trans-anethole the status of safe raw materials. This multifunctional biological effect makes anise an extremely interesting raw material in cosmetic formulations, however, its potential is still underestimated.
Keywords: star anise, trans-anethole, star anise oil, chemical composition, traditional application in China and Europe, new directions of biological activity, cosmetic importance.
© Farm Pol, 2022, 78 (4): 219–231