Marta Szumilak
Leczenie systemowe zaawansowanego raka jelita grubego ze szczególnym uwzględnieniem refundowanych w Polsce metod leczenia
2022-05-30
Nowotwór jelita grubego stanowi jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych na świecie. U około 20% pacjentów chorobę diagnozuje się dopiero w stadium przerzutów, natomiast u 35% przerzuty pojawiają się w uprzednim leczeniu nowotworu zdiagnozowanego we wcześniejszych stadiach. Rosnąca wiedza na temat molekularnych uwarunkowań nowotworu jelita grubego oraz dostęp do terapii celowanych doprowadził do indywidualizacji postępowania diagnostycznego i terapeutycznego. O doborze terapii dla poszczególnych pacjentów decyduje nie tylko stopień zaawansowania choroby, czy stan ogólny pacjenta, ale również zmiany genetyczne zapoczątkowujące rozwój nowotworu, kierujące jego progresją i odpowiadające za odpowiedź lub oporność na zastosowane leki. Leczenie systemowe obejmuje zastosowanie standardowej chemioterapii wielolekowej, tj. fluoropirymidyn, oksaliplatyny i irynotekanu w różnych schematach, jak również wykorzystanie leków ukierunkowanych molekularnie, tj. przeciwciał skierowanych swoiście przeciwko receptorowi nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) oraz czynnikowi wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF). Wskazuje się także na skuteczność immunoterapii. W Polsce dostęp do leczenia lekami ukierunkowanymi biologicznie jest regulowany zapisami programu lekowego: „Leczenie zaawansowanego raka jelita grubego”. W pracy omówiono zasady sekwencyjnego leczenia zaawansowanego raka jelita grubego, podkreślono ograniczenia w dostępie do poszczególnych leków ujętych w rekomendacjach w kontekście zasad kwalifikowania chorych do leczenia w programie lekowym. Przedstawiono wybrane schematy chemioterapii wielolekowej stosowane w rozsianym raku jelita grubego oraz zwrócono szczególną uwagę na aspekt bezpieczeństwa pacjenta w procesie leczenia i metody ograniczania powikłań polekowych. Ze względu na znaczącą ewolucję systemowego leczenia pacjentów z rozsianym nowotworem jelita grubego, zaprezentowano także najnowsze terapie będące nadzieją dla pacjentów z nowotworem o charakterystycznych cechach molekularnych.
Słowa kluczowe: zaawansowany rak jelita grubego, program lekowy, leczenie systemowe.
© Farm Pol, 2022, 78(3): 159–171
Systemic treatment of advanced colorectal cancer with particular emphasis on the treatment methods reimbursed in Poland
Colorectal cancer is the leading cause of cancer deaths worldwide. The number of patients diagnosed with the disease continues to increase. Approximately 20% of patients are diagnosed with metastatic disease, while in 35% of patients, metastatic relapse occurs after the treatment for earlier-stage colon cancer. Advances in molecular profiling of metastatic colorectal cancer and the development of molecularly targeted therapies have led to the individualization of diagnostic and therapeutic procedures. The treatment algorithm is tailored according to patient characteristics, tumor staging as well as factors initiating the tumor development, causing its progression, and determining its sensitivity or resistance to antitumor agents e.g. RAS/BRAF status or microsatellite instability.
The primary treatment for advanced colorectal cancer is systematic therapy based on cytotoxic drugs e.g. fluoropyrimidines, oxaliplatin, and irinotecan in various chemotherapy regimens, as well as targeted therapy such as antibodies targeted to cellular growth factors (EGFR, VEGF), and their combinations. The efficacy of immune checkpoint inhibitors has been demonstrated as well. In Poland, the drug program entitled “The treatment of advanced colorectal cancer.” is a special reimbursing framework ensuring patients access to expensive, modern, targeted therapy such as monoclonal antibodies against EGFR and VEGF or new antimetabolite trifluridine/tipiracil. The paper discusses the principles of sequential treatment of advanced colorectal cancer, with the emphasis on limitations in the access to individual drugs included in the recommendations in the context of the eligibility criteria for treatment in the drug program. Selected multi-drug chemotherapy regimens used in advanced colorectal cancer are presented, and special attention is paid to the aspect of patient safety in the treatment process and methods of reducing drug-related complications. Due to the significant evolution of the therapeutic landscape for metastatic disease over the past years, the latest therapies offering hope for patients suffering from cancer with characteristic molecular features were also presented.
Keywords: advanced colorectal cancer, drug program, systemic treatment.
© Farm Pol, 2022, 78(3): 159–171