Jolanta B. Zawilska, Agata Woldan-Tambor, Marcin Możdżan

Bezpieczne leki OTC? Pozamedyczne wykorzystanie kodeiny
2016-03-23

Kodeina jest słabym opiodem stosowanym w leczeniu kaszlu oraz bólu o słabym i średnim nasileniu. Preparaty zawierające kodeinę są dostępne jako leki na receptę oraz jako leki OTC. Długotrwałe stosowanie kodeiny, w szczególności w wysokich dawkach, prowadzi do rozwoju tolerancji, a następnie do uzależnienia. Pozamedyczne działania kodeiny to: euforia, zrelaksowanie, wrażenie przeniesienia się z rzeczywistości to barwnego świata marzeń, ogólne dobre samopoczucie, omamy wzrokowe i słuchowe oraz zniesienie bólu psychicznego. Kodeina w preparatach złożonych występuje łącznie z paracetamolem, ibuprofenem lub kwasem acetylosalicylowym. W celu uniknięcia skutków ubocznych w/w leków przeciwbólowych osoby, które zażywają kodeinę jako środek odurzający, stosują łatwo dostępne na stronach internetowych metody odzyskiwania związku z preparatów leczniczych. Leki OTC zawierające kodeinę są również wykorzystywane do „chałupniczej” produkcji dezomorfiny („Krokodyla”), której roztwory o wysokiej toksyczności wstrzykuje się dożylnie jako tani substytut heroiny. Artykuł zwraca uwagę na rolę farmaceuty w ograniczeniu zjawiska pozamedycznego stosowania kodeiny.

Słowa kluczowe: kodeina, leki OTC, tolerancja, uzależnienie, toksyczność, związki odurzające

Safe OTC drugs? Non-medical use of codeine

Codeine is an opioid used in the treatment of weak to moderate pain and as an antitussive agent. Various codeine formulations are sold on scripts (prescription drugs) and as over-the counter (OTC) medications. Long-term use of codeine, especially at high doses, can lead to the development of tolerance and addiction. Desired effects of non-medical use of codeine include euphoria, relaxation, general well-being, colorful dreams, auditory and visual hallucinations, out of the body experiences, and reduction of emotional pain. Several codeine products contain compounds such as paracetamol, ibuprofen and aspirin. In order to avoid adverse effects of these analgesic drugs, various home based processes to extract codeine are applied. They are freely available on several websites. Codeine containing OTC drugs are also used for production of desomorphine (“Krokodil”). Highly toxic solutions of “Krokodil” are injected intravenously as a cheap substitute of heroin. A potential role of pharmacists in reduction of non-medical use of codeine is emphasized.

Keywords: codeine, OTC drugs, tolerance, dependence, toxicity, recreational drugs

© Farm Pol, 2016, 72(3): 167-171