Paulina Skupin-Mrugalska, Izabela Kołodziej, Hanna Jankowiak-Gracz

Mikrosfery jako środek do embolizacji naczyń krwionośnych i nowoczesny nośnik leków
2015-03-11

Mikrosfery są nowoczesną postacią leku o kontrolowanym uwalnianiu substancji leczniczej. Charakteryzują się kulistym kształtem i wielkością rzędu 1–1000 µm. Substancja lecznicza jest inkorporowana w obrębie mikrosfer, najczęściej poprzez rozproszenie cząsteczek substancji leczniczej. Mikrosfery zbudowane są z naturalnych bądź syntetycznych polimerów, które są biokompatybilne, hydrofilowe, nieresorbowalne oraz dokładnie skalibrowane.

Mikrosfery znalazły zastosowanie w dotętniczej chemoembolizacji (transarterial chemoembolization, TACE). Metoda ta polega na embolizacji naczyń zasilających nadmiernie unaczyniony nowotwór złośliwy oraz dostarczania w sposób miejscowy (celowany) i ściśle kontrolowany substancji cytotoksycznej o kontrolowanym profilu uwalniania. Mikrosfery do chemoembolizacji stanowią system transportujący lek cytotoksyczny oraz środek embolizujący naczynia krwionośne guza. Zastosowanie dotętniczej chemoembolizacji z zastosowaniem mikrosfer umożliwia osiągnięcie znacznie wyższego stężenia leku cytotoksycznego w obrębie guza, jak również zmniejsza ryzyko występowania uogólnionych działań niepożądanych w następstwie chemioterapii.

Głównym wskazaniem terapeutycznym chemoembolizacji z wykorzystaniem mikrosfer jest embolizacja naczyń zaopatrujących pierwotne i wtórne nowotwory wątroby.

Z uwagi na złożoną procedurę przygotowywania oraz wymóg sporządzania mikrosfer w warunkach aseptycznych zaleca się przygotowywanie mikrosfer w aptece szpitalnej przez wykwalifikowanego farmaceutę. W niniejszej pracy dokonaliśmy przeglądu mikrosfer dedykowanych do procedury TACE, dostępnych na rynku polskim i europejskim. Ponadto wskazujemy akty prawne oraz standardy pomocne przy opracowywaniu wewnętrznych procedur aptek szpitalnych, przygotowujących mikrosfery do dotętniczej chemoembolizacji.

Słowa kluczowe: brak

Microspheres as novel embolization agent and drug delivery system

Microspheres are novel drug delivery system with controlled release of active substance. Microspheres are spherical structures of the size range 1-1000 μm. Drug molecules are incorporated within the spheres. Microspheres - the precisely calibrated structures - are formed from a variety of natural or synthetic non-resorbable polymers characterized by high biocompatibility and hydrophilicity. The developement of compressible calibrated microspheres provided a desirable device for transarterial chemoembolization procedure (TACE), where microspheres loaded with anticancer drug are delivered through microcatheter directly to the vascular vessels supplying tumor. Microspheres are used for embolisation of vessels supplying malignant hypervascularised tumor(s) and local delivery of a sustained drug dose to a tumor. TACE provides much higher, local concentration of chemoterapeutics in the tumor microenvironment and minimalizes the risk of systemic side effects. The main indication for TACE are non-resectable, primary and secondary liver tumors. Because of complex drug loading and administration procedures, microspheres for TACE should be prepared in aseptic conditions by a well-qualified pharmacist. In this paper we discuss different microspheres available commercially in the Polish and European market. We also point out legal acts and standards, that may be a useful tool for hospital pharmacy department handling microspheres for chemotherapy of cancers.

Keywords: microspheres, drug delivery system, anticancer therapy, liver cancer, embolization.

© Farm Pol, 2015, 71(2): 102-110