PROF. DR HAB. ZBIGNIEW BELA

prof. dr hab. Zbigniew Bela

Prof. dr hab. Zbigniew Bela urodził się 10 września 1949 r. w Przemyślu. Studia polonistyczne UJ ukończył w 1976 r. Po studiach, 15 lat pracował w Wydawnictwie Literackim jako redaktor. W tym też czasie publikował książki prozatorskie. Debiutował tomem Przygotowania do występu (opowiadania, 1979). Następnie wydał mikropowieść Kapitulacja (1983), tomik prozy poetyckiej Jeden obrót słońca (1984), za który otrzymał Nagrodę Artystyczną Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego, oraz Nić Ariadny i inne opowiadania (1988). Z pracy w Wydawnictwie zrezygnował w październiku 1991 r. na rzecz pracy w krakowskim Muzeum Farmacji. W 1994 r. ukończył dwuletnie Studium Muzeologiczne UJ, w tym samym roku awansował na stanowisko starszego kustosza dyplomowanego.

W 1998 r. uzyskał stopień doktora w dziedzinie historii farmacji na podstawie pracy o szesnastowiecznym zbiorze przepisów m.in. na leki, kosmetyki i wina lecznicze zatytułowanym Aleksego Pedemontana Tajemnice. W listopadzie 2002 r. objął stanowisko p.o. dyrektora Muzeum Farmacji. Podstawą otwartego w 2005 r. przewodu habilitacyjnego była książka Poglądy na temat leczniczych właściwości złota od czasów najdawniejszych po czasy współczesne. Za książkę tę Zbigniew Bela otrzymał w 2006 r. Nagrodę Indywidualną Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W styczniu 2007 r. Rada Wydziału Farmaceutycznego UJ CM powołała go na stanowisko dyrektora Muzeum Farmacji. Funkcję tę pełnił do 6 września 2018 r. W 2009 r. otrzymał nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego, natomiast w styczniu 2015 r. z rąk prezydenta RP odebrał nominację na profesora tytularnego. Podstawą jego dorobku w tym kontekście była opublikowana pod koniec 2013 r. tzw. książka profesorska O starożytnych antidotach, złotych pigułkach i innych sprawach związanych z historią farmacji.

Prof. dr hab. Zbigniew Bela prowadził między innymi wykłady dla studentów i doktorantów z historii farmacji na Wydziale Farmaceutycznym UJ, z historii ziołolecznictwa na Wydziale Ogrodniczym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i wykłady w tzw. Akademii Artes Liberales (wykłady otwarte dla studentów UJ).

Swoim zainteresowaniom naukowym Zbigniew dawał wyraz w artykułach (ponad 50), wspomnianych książkach, rozdziałach w książkach (16 rozdziałów), redakcjach monografii i referatach zjazdowych. Warto również wspomnieć o zredagowanych przez prof. Belę książkach: 60 lat krakowskiego Muzeum Farmacji (Kraków 2007) oraz  225 lat nauczania farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim ( Kraków 2008).

Ostatnia książka prof. Beli Od magii przez alchemię do chemioterapii. Wykłady z cyklu Artes Liberales (Kraków 2018) jest zbiorem wykładów, jakie autor prowadził na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach międzywydziałowego cyklu Artes Liberales. Zawiera ona najważniejsze fakty z historii lekoznawstwa, od starożytności począwszy, na pierwszych latach XX w. kończąc.

Od 2006 r. Zbigniew Bela wchodził w skład komitetu naukowego czasopisma „Opuscula Musealia”, w 2009 r. został członkiem Międzynarodowej Akademii Historii Farmacji, a w 2016 r. członkiem Komisji Historii Nauki PAU. Był także członkiem Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych. Zbigniew Bela był wieloletnim członkiem Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, a od 2002 r. pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Historii Farmacji Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.

Prof. Zbigniew Bela zmarł 6 września 2018 r. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

 

Katarzyna Jaworska